Knjiga o istoriji odnosa Srba i Albanaca - za bolju budućnost naroda

Treći tom kapitalnog izdanja Srbi i Albanci kroz vekove, Petrita Imamija, sa podnaslovom „Srpsko–albanske kulturne veze i drugi prilozi“ (u izdanju Samizdata B92), čije je objavljivanje omogućila Ambasada Kraljevine Norveške u Prištini, donosi sledeća poglavlja:

Jezički i folklorni uticaji, Prvi kulturni kontakti, Albanci u očima Srba, Ozbiljna interesovanja za albanski narod, Školovanje albanskih đaka u Srbiji početkom XX veka, Kontakti i saradnja između dva svetska rata, Međudržavne kulturne i prosvetne veze (1944 – 1948), Razvoj kulture, prosvete i nauke kod Albanaca u Jugoslaviji, Kulturni odnosi između srpskog i albanskog naroda u Jugoslaviji, Bez međudržavne kulturne konvencije, Školovanje Albanaca u Beogradu, Bekim Fehmiu, Srpsko-albanske književne relacije u Jugoslaviji, Likovi Albanaca u srpskim književnim i filmskom delima, Umetnost i estrada u funkciji politike, Kompromitacija nauke, Prekid naučne, kulturne i prosvetne saradnje kosovskih Albanaca sa Srbijom, Individualni doprinosi kulturnoj saradnji, Otapanje leda…

Poseban esej, poglavlje, govori "O poreklu srpskog vožda Karađorđa“.

Tematska celina „Etnolološki profil Albanaca“ govori o fizičkim i psihološkim osobenostima, odevanju i izgledu, vrednoći, gostoprimstvu, porodičnim zadrugama, položaju Albanki, bratimljenju, besi, krvnoj osveti, oplakivanju, narodnim igrama, kultovima sunca, Svete Petke i Svetog Jovana Vladimira.

Petrit Imami detaljno govori i o bliskim vezama albanskih i crnogorskih plemena kao i o Arvanitasima, grčkim Albancima, raseljavanju Albanaca pod Osmanlijama.

Kao dodatak ovim studijama objavljena su i sledeća dokumenta i tekstovi:

Dimitrije Tucović „Krvna osveta soldateske“, Dragiše Lapčevića „Izneverene nade i zahtevi Arbanaški“, Marka P. Cemovića „Nevolje Južne Srbije“, Puniše Račića „Radikalski izveštaj o stanju na Kosovu 1921. godine, Vase Čubrilovića „Iseljavanje Arnauta“ i „Manjinski problem u novoj Jugoslaviji“, elaborat dr Ive Andrića o Albaniji iz 1939. godine.

Pored ovih studija objavljeni su i Rezolucija oblasne Narodne Skupštine Kosova i Metohije iz 1945. godine, Ustavni amandmani u pokrajinama u Jugoslaviji, Ustav SFRJ iz 1974. Rezime sporazuma o Kosovu iz 1999, Privremeni sporazum o miru i samoupravi na Kosovu, Mirovni sporazum, Vojno-tehnički sporazum, Rezolucija UN1244, Deklaracija o nezavisnosti Kosova, Plan primene sporazuma o normalizacijji odnosa Beograda i Prištine…

Knjiga Srbi i Albanci kroz vekove Petrita Imamija u tri toma na preko 1.500 strana, u izdanjima na srpskom i albanskom jeziku, do sada je najsveobuhvatniji opis odnosa Srba i Albanaca od vremena kada je počeo suživot na Balkanskom prostoru. Tekst je pisan sa enciklopedijskim pristupom, bogat činjenicama i citatima, različitim izvorima, sa snažnom težnjom da se postigne visok stepen objektivnosti, sa mnogo uložene energije da pojedinačni tekstovi, poglavlja ali i celina, ne budu podložni prevelikim razlikama u tumačenjima svih čitalaca i unutar naroda na čijim odnosima je tematski fokus, ali ni između ova dva naroda.

Evidentna je snažna želja da se podigne nivo znanja jednih o drugima, koji je zabrinjavajuće nizak, a samim tim podložan svim mogućim dezinformacijama, stereotipima, teorijama zavera.

Petrit Imami napisao je kapitalnu trilogiju koja će ostati nezaobilazno delo za sve buduće proučavaoce srpsko-albanskih odnosa, knjiga koja mora imati svoje mesto u svakoj biblioteci Srbije, Albanije, na Kosovu, u Makedoniji i Crnoj Gori, ali koja u kraćoj verziji mora biti dostupna i na engleskom jeziku, a u nekom skraćenom izdanju, prilagođena medijskim formatima mladih, treba da bude dostupna svim mladim ljudima koji žive na prostorima suživota ili komšijskog prostora Srba i Albanaca, kako bi se osnažili temelji uspostavljanja komunikacije, mostova i normalizacije u odnosima i stvaranja prostora za istorijsko pomirenje dva naroda.

O autoru:

Petrit Imami rođen je 1945. u Prizrenu. Iste godine porodica se preselila u Beograd, gde otac Sitki Imami radi kao prevodilac u emisijama na albanskom jeziku Radio Beograda. Petrit se školovao u Beogradu, diplomirao 1974. godine na Akademiji za pozorište, film, radio i TV, na kojoj je (današnji Fakultet dramskih umetnosti) proveo ceo radni vek, od docenta do redovnog profesora. Autor je brojnih scenarija za film, TV, radio… dobitnik Zlatne arene za scenario filma „Vetar Hrast“. Objavljivao stručne radove u časopisima, a objavio je i sledeće knjige: Filmski i TV englesko-srpski rečnik, Beogradski frajerski rečnik, Dramaturija igranog filma kao i Origjina e fjaleve ne gjuhen shqipe (Poreklo reči u albanskom jeziku).