Izložba posvećena Ćirilu i Metodiju

Tim povodom, u Narodnoj biblioteci Srbije biće otvorena izložba pod nazivom "Rasejaše reči među narode nove". Postavku čini više desetina dragocenih srpskih ćirilskih rukopisa i ranih štampanih knjiga od 12. do 18. veka, prenose Novosti.

Po rečima autora izložbe, mr Milanke Ubiparip, Jovane Stanojlović i mr Miroslava Lazića, cilj izložbe jeste da se, u meri u kojoj to dozvoljavaju fondovi Narodne biblioteke, prikažu najznačajnije faze u razvoju srpskog ćiriličnog pisma tokom epohe rukom pisanih knjiga. Autori su nastojali da ukažu na raznovrsnost sadržaja naše srednjovekovne izvorne i prevodne književnosti, kao i da istaknu značajne elemente likovno-umetničkog oblikovanja. - Naša prva sačuvana knjiga je Miroslavljevo jevanđelje, sa kraja 12. veka, a po najnovijim istraživanjima, postoji još starija, nastala početkom 11. veka. To je Marijino jevanđelje. Kako ove knjige nisu u vlasništvu Biblioteke, napravili smo reprodukcije da ilustrujemo prvu fazu pismenosti - objašnjava Ubiparip. - Obe knjige svedoče i o međusobnom prožimanju glagoljice i ćirilice u srpskim sredinama u dugom vremenskom periodu.

Marijino jevanđelje se čuva u Moskvi, a dva lista se nalaze u bečkoj biblioteci. Zanimljivo je da su ta dva lista bila zalepljena na korice jedne ćirilske knjige i otkrivena su prilikom restauracije.

- Marijino jevanđelje je rukopis pisan staroslovenskim jezikom. Međutim, poslednja istraživanja uverljivo pokazuju da je pisar bio čovek sa štokavskog govornog područja - kaže naša sagovornica. - To znači da je ovo jevanđelje spomenik koji prvi čuva tragove srpske redakcije staroslovenskog jezika. Dakle, to je najstariji spomenik u kome možemo da vidimo na koji način je staroslovenski jezik primljen na štokavskom govornom području. Među izloženim originalnim rukopisima posebno mesto ima Beogradski parimejnik, s početka 13. veka, inače najstarija knjiga u rukom pisanom fondu Biblioteke. - Njena dragocenost nije samo u starini, već i u tome što je to najstariji prepis posebne redakcije parimejnog teksta, kao i zbog kaligrafskog pisma, arhaičnog jezika i raznovrsne i bogate iluminacije - objašnjava Jovana Stanojlović. - Pored parimejnika, među značajnim rukopisima su Ivićevo četvorojevanđelje iz 1570, prizrenski prepis Dušanovog zakonika, nastao u prvoj četvrtini 16. veka, kao i arhijerejski činovnik iz 1688. godine.

Izložba pokazuje razvoj pisma od takozvanog ustavnog, koje je monumentalno, preko poluustavnog, do kancelarijskog brzopisa, kojim su pisani neki noviji rukopisi.

- Trudili smo se da pokažemo i bogatstvo sadržaja - naglašava Stanojlovićeva. - Među eksponatima su rukopis romana "Aleksandrida", s početka 15 veka, zatim prizrenski pravni spisi, jerusalimski tipik...

Na izložbi su predstavljeni i pojedini primerci starih štampanih knjiga, od cetinjskog Oktoiha, prvog izdanja na srpskoslovenskom jeziku, štampanog 1494. godine na Cetinju, preko prvog srpskog bukvara, štampanog u mileševskoj štampariji krajem 16. veka, "Prazničnog mineja" Božidara Vukovića, objavljenog nešto kasnije u Veneciji, sve do 1818. kada je objavljen "Rečnik" Vuka Karadžića. Reprezentativna izložba povodom obeležavanja 1150. godišnjice početka misije svetih Ćirila i Metodija
Izložba će biti otvorena 24. maja u 12 sati u Narodnoj biblioteci Srbije i trajaće do 1. jula 2103. godine
Radnim danom od 8 do 21h, a subotom od 8 do 15h

Autori izložbe su stručnjaci Narodne biblioteke Srbije mr Milanka Ubiparip, Jovana Stanojlović i mr Miroslav Lazić. Stručni konsultanti su Katarina Mano-Zisi i Vladan Trijić.