Biografije Baha, Hajdna ili Mocarta detaljno istražene, ali zašto Bramsova nije?

Biografije drugih giganata, poput Baha, Hajdna ili Mocarta su temeljno proučene i nauka sada fokus stavlja na Bramsa, pre svega na njegova dela, rekao je za dpa Oto Biba (Otto), bivši dugogodišnji arhivar Društva prijatelja muzike u Beču koje vodi kompozitorovu zaostavštinu.

Šef Bramsovog instituta na Muzičkom univerzitetu u Libeku Volfgang Sandberger (Wolfgang) kaže da još dosta toga treba rasvetliti. "Brams je postao ikona građanskog sveta, pa ipak je njegova biografija puna lomova i podvojenosti," rekao je Sandberger.

Brams je rođen u Hamburgu 1833. Umro je od bolesti jetre 3. aprila 1897. u Beču. Na bečkom Centralnom groblju, statua na skromnom stubu prikazuje zamišljenog genija sa bradom, kako posmatra svet odozgo, sa jednom rukom na čelu.

Odmah pored je raskošna grobnica kralja valcera Johana Štrausa, sa kamenim anđelima i sviračem harfe. Da su kompozitor četiri simfonije iz Hamburga i bečki majstor zabave bili prijatelji čudi samo na prvi pogled.

Kad zamišljate mladog Bramsa, uobičajena predstava o jednom sasvim buržoaskom kompozitoru je neodrživa, objašnjava Sandberger. "U najboljem slučaju, on je poticao iz niže srednje klase."

Rođen kao sin muzičara u skučenom hamburškom kraju Gengefirtel, rastao je uz lake note i muziku za ples.

Sandberger upućuje da se Brams ne samo proslavio "Nemačkim rekvijemom" kojim je napravio proboj, već je imao uspeha i sa "Mađarskim igrama," svojim, uz "Uspavanku," najpopularnijim melodijama. "Laka i prefinjena muzika je bila Bramsova slabost," kaže šef Bremenskog instituta koji ima ogromnu Bramsovu kolekciju.

Naučnicima je važan i odnos Bramsa prema romantičarskoj književnosti, a to menja sliku da je kompozitor težio apsolutnoj muzici, lišenoj spoljnih uticaja.

"Ti klišei, kada je reč o mladom Bramsu, ne stoje," kazao je Sandberger. Brams ne samo što je čitao dela nemačkog pisca E.T.A. Hofmana, već je mnoge svoje rane kompozicije potpisao kao Krajsler, što je ime ekscentričnog dirigenta, Hofmanovog književnog lika.

Biba kaže da se i novije knjige o Bramsu previše oslanjaju na višetomnu, više od jednog veka staru biografiju i na kompozitorovu prepisku. Nema značajnijeg projekta istraživanja biografije koji može da obuhvati mnogo više dokumenata i rasvetli tadašnju društvenu klimu.

Muzičke puteve Bramsa, kažu naučnici, takođe treba pažljivije pratiti - od njegovog učitelja Eduarda Marksena, kojeg je pak u Beču učio Mocartov đak, do zbirke japanskih narodnih pesama sa kojima je radio. "Bio je radoznao. Sve ga je zanimalo," rekao je Biba.