"Svečanost neobičnog" Srđana Đurića u Fabrici

Crno-bele fotografije velikog formata prikazuju scene sa gradilišta, svojevrsne urbane pejzaže u nastajanju koji okružuju čoveka današnjice. U okviru svake od fotografija, autor je kadrirao siluete gađevinskih radnika koje su gotovo izgubljene u velikim betonskim površinama koje stvaraju.

Kombinacijom kontrasta – crnog i belog, velikih monotonih površina i figure koja se gubi u njima, ali u isto vreme i dominira njima – stvorena je dokumentarna naracija o rušenju starih i građenju novih objekata. Estetici same postavke doprinosi i osvetljenje koje stvaraju sirovi, markantni reflektori, gotovo delovi celog kompleksa u kojem je izložba postavljena.

Tematika gradilišta koju serija fotografija predstavlja, sabira specifične vizelne teksture kroz faze građenja koje prikazuje – bagerima izrovanu zemlju, betonske površine iz kojih vire geometrijski raspoređene žice armature, drvenim letvama izolovane betonske podove, drvene kosture gipsanih zidova, betonske površine na koje se postavlja košuljica. Svi ti prizori na specifičan način govore o istoriji i mogućim budućim promenama same lokacije na kojoj je izložba postavljena, to jest o „Fabrici“ i celom kompleksu „kineske četvrti“ u Novom Sadu.

„Kineska četvrt“ je stara industrijska zona Novog Sada, u neposrednoj blizini Dunava i brodogradilišta. U ovom kompleksu se nalazi takozvani Češki magacin, na Bulevaru despota Stefana broj 7, koji je izgrađen 1921, a proglašen za spomenik kulture 2001. godine, kao i kompleks fabrika koji je trebalo da bude delimično porušen ili adaptiran u novu zgradu Muzeja savremene umetnosti Vojvodine 2007. godine, ali do realizacije projekta nije došlo. Sada se u „kineskoj četvrti“ nalaze brojni ateljei i umetničke radionice, „Drušveni centar“ koji je u nekadašnjoj fabrici boja, dok kulturnu raznovrsnost programa upotpunjuju pozorišne predstave koje se održavaju u „Fabrici“, muzički programi u klubu „Quarter“, kao i izložbe na otvorenom, postavljene između starih objekata.

Do nedavno je bilo planirano da ceo industrijski kompleks bude pretvoren u kulturno-poslovno-turistički centar na obali Dunava. Tokom realizacije projekta većina objekata bi trebalo da bude očuvana i adaptirana u nekoliko otvorenih i zatvorenih amfiteatara, trgova, parkinga i drugih pratećih objekata. Sa realizacijom ovog plana se nije počelo i kompleks je manje ili više sačuvan u svojoj urbanističkoj kompaktnosti, ali dolazi do njegovog narušavanja, kako je to učinjeno izgradnjom novog parkinga pored Češkog magacina.

Foto: SKC NS, Fabrika

Đurićeva izložba, bez namere samog autora, postala je prikaz onoga što je moglo zadesiti „kinesku četvrt“ da su se neki od planova iz prošlosti realizovali, ali i upozorenje kako bi ceo kompleks mogao izgledati, čime bi Novi Sad izgubio značajan deo svoje urbanističke i kulturolške istorije. Fotografije procesa rušenja i izgradnje, osim kontrasta koji čine njihovu estetku vrednost, postavile su još jedan kontrast time što su izložene u jednoj urbanističkoj celini čija je istorijska vrednost istaknuta upravo kroz fotografije Srđana Đurića, to jest došlo je do isticanja razlike između onoga što one predstavljaju i arhitektonske celine u kojoj su postavljene.

Nastali diskurzivni kontrast između stare industrijske celine koja postaje spomenik kulture i prizora gradilišta diktiranih uslovima neoliberalnog tržišta koje stvara hiljade poslovnih i stambenih prostora koje kupovna moć građana ne može da dostigne, predstavlja možda estetski i kulturološki najznačajniji segment Đurićeve izložbe. Stoga seriju fotografija „Svečanost neobičnog“ ovom prilikom ne treba posmatrati izolovano od prostora u kojem se nalazi, kao ni od cele urbane celine u kojoj je „Fabrika“.

Đurićeve fotografije pozivaju da uporedimo prizore gradilišta i rezultate novogradnje sa starim zdanjima gradova, koja svedoče o njihovoj prošlosti, kako je to slučaj sa „kineskom četvrti“ u Novom Sadu. Ovakvih celina ima i u drugim gradovima Srbije i drugih zemalja i većina njih bi bile adekvatne lokacije za izlaganje „Svečanosti neobičnog“ u drugim gradovima.

Srđan Đurić je rođen 14. 2. 1989. godine u Novom Sadu. Student je četvrte godine Kamere na Akademije umetnosti u Novom Sadu. Izlagao na više zajedničkih izložbi, radio 5 fotoplakata za dramu SNP-a , fotografije glumaca drame, fotografije glumaca i predstave za Pozorište mladih. Uradio nekoliko kratkih filmova kao direktor fotografije, učestvovao na filmovima kao asistent kamere na domoćim i stranim produkcijama. Radovi sa izložbe su odabrani kao promo fotografije novog filma Miloša Pušića „Heroji radničke klase“. Ovo mu je prva samostalna izložba.