Konceptualna fotografija XXI veka

Kustoskinja izložbe Andrea Palašti, kandidat za zvanje doktora nauka na Univerzitetu umetnosti u Beogradu, pozvala je umetnike da afirmišu medij fotografije putem međusobne saradnje i samoorganizacije.

Za ovu svrhu, autori su bili podstaknuti da o fotografiji razmišljaju van njenog kadra, tako da su i umetnici koji nisu profesionalni fotografi dekonstruisali proces/medij fotografije do interaktivnih instalacija (Miroslav Dajč, Darija Medić, Slobodan Stošić, Petar Mirković), in situ radova (Monika Sigeti) i intermedijalnih projekcija (Selena Junačkov, Tatjana Vukelić).

Marko Ercegoviæ "Sabirni", Foto: Andrea Palašti

Rekonstrukcija medija fotografije nastajala je kako u samom mediju fotografije, tako i u spoju njene dokumentarističke karakteristike sa ličnim momentima iz života umetnika. Na polju medija, Tijana Luković je u radu Green Deconstruction predstavila strukturno izmenjene fotografije gradilišta koje su nastale narušavanjem samog digitalnog koda fajla fotografije, tako što je autorka u digitalni kod ubacivala po rečenicu o očuvanju životne sredine. Postmedijskim sredstvima je na taj način došlo do narušavanja medija u istoj meri u kojoj gradilišta i nedovoljno promišljen urbanizam narušavaju prirodnu ravnotežu.

Boris Lukić je takođe intervenisao u mediju fotografije, odnosno, istakao je tehniku fotografije kao onu koja beleži svetlost ubacivanjem drugog medija kojim se prikazuje svetlost. Naime, autor je senke na crno-belim fotografijama islikavao zlatnim listićima koji se koriste pri slikanju ikona. Zlatno simboličko svetlo u radovima u seriji Senke u zlatu zamenjuje dokumentarističke i objektivno fotografisane senke, postajući deo vizuelne igre.

Slobodan Stošić u radu Recipročna greška, istražuje arhivarski aspekt fotografija kroz dve serije. Jedna serija su porodične fotografije, koje vidimo samo sa njihove zadnje strane, odnosno prikazani su nam samo zapisi na poleđinama koji datiraju fotografije i eventualno govore na kojoj su lokaciji nastale. Drugu seriju čine snimci iz medicinske arhive koji prikazuju ljude sa bolestima očiju, fotografisane onako kako medicinski standardi nalažu. U obe Stošićeve serije dat je akcenat na fotografiju kao na medij koji dokumentarno arhivira trenutak stvarnosti i time su ove dve različito intonirane serije obuhvaćene u jedinstvenu celinu.

Dijametralnom odnosu između dokumentarnog i umetničkog u fotografiji posvećen je rad Darije Medić koja nasumično odabranom kadru iz snimka sa sigurnosne kamere suprotstavlja svoju fotografiju koju je uradila po svim postulatima umetničke fotografije – odabirom pozicije, kvaliteta svetlosti, scene koja će biti obuhvaćena kadrom. Dok Aleksandar Ramadanović, Marko Ercegović, Ivana Stojanović i Andrea Palašti (na inicijativu kustoskog tima Dejana Vasića i Marije Ratković) pristupaju fotografiji kao mediju koji verno prenosi kompleksni narativ realnosti, Nemanja Delja i Jelena Vladušić fotografiji daju sposobnost da govori o ličnim odnosima između ljudi ili, u slučaju serije Morfologija neudomljenosti Jelene Vladušić, o odlukama pred kojima se čovek u procesu globalizacije i stvaranja svetskog tržišta neizostvano nađe u nedoumici kako da ih donese. Rad Selene Junačkov je možda najradikalniji u domenu spoja ličnog i dokumentarnog u mediju fotografije jer autorka izlaže foto-arhivu artefakata i predmeta nađenih u ateljeu njenog oca, slikara, koji je nedavno preminuo.

U okviru izložbe, tokom Noći muzeja, bio je demonstriran princip rada camere obscure, a u četvrtak, sa početkom u 11h, održava se predavanje Đorđa Odanovića, „Živela rekonstrukcija” i projekcija filma Deponija Vinka Muniza.