Istraga u Bolonji zbog slika u našem Narodnom muzeju

Ne mogu da poverujem da će Italijani tražiti nešto od Narodnog muzeja u Beogradu što su legalno prodali za vreme Drugog svetskog rata, rekao je Tanjugu istoričar umetnosti Nikola Kusovac.

Kusovac ističe da su italijanske vlasti sklone takvim marifetlucima jer nije prvi put da potražuju nešto što su legalno prodali.

"Apsolutno je poznat put tih slika od Italije do trezora Narodnog muzeja u Beogradu. U vreme haosa Drugog svetskog rata, nacistički zločinac Herman Gering je kupio slike Ticijana, Tintoreta i Karpača. Napominjem da ih je kupio za novac ili zlato, a ne prisvojio ili oteo. Na kraju Drugog svetskog rata te slike su pale u ruke saveznika", kaže Kusovac.

Prema njegovim rečima, na scenu potom stupa Ante Topić Mimara, koji je od novih jugoslovenskih vlasti bio zadužen da pregovara o ratnoj odšteti u umetničkim delima.

"Taj Mimara je bio poznat kjao falsifikator i prevarant i on sa saveznicima nije samo ispregovarao umetnička dela, u ovom slučaju slike, već i izvesnu koiličinu zlata i srebra. Deo slika koje je tadašnja Jugoslavija dobila kao ratnu reparaciju bila je preneta u galerije u Zagrebu i Ljubljani, a deo je završio u Narodnom muzeju u Beogradu", kaže Kusovac.

On napominje da je najgore od svega što su dela iz kolekcije Narodnog muzeja 2004. i 2005. godine izložena u Bolonji i Bariju na izložbi "Od Karpaća do Kanaleta, italijansko umetničko blago iz Narodnog muzeja u Beogradu".

"Zašto tada nisu tražili navodno svoje umetnine to niko ne zna. Ne bi me čudilo da Evropska unija postavi uslov Srbiji da ne može da uđe u Evropsku uniju ako ne pristane da vrati slike koje je Italija za vreme Drugog svetskog rata legalno prodala", primetio je Kusovac.

Podsećamo da je Italijanska štampa navodila da su na proleće ove godine pomoćnik glavnog tužioca Valter Đovanini i javni tužilac Roberto Čeroni direktno u Ministarstvu spoljnih poslova u Beogradu postavili zahtev našim pravosudnim organima da se slike vrate. Navodi se da se radi o delima od neprocenjive vrednosti, a za sada je poznato da se među traženim slikama nalaze Ticijanov "Portret kraljice Kristine od Danske" i Tintoretova "Bogorodica sa detetom i darodavcem".

Iz Narodnog muzeja poslali su dopis Tanjugu u kojem kažu da su iznenađeni novinskim napisima u kojima se prenose neproverene informacije preuzete od inostrane novinske agencije i insinuira postojanje zvaničnog zahteva italijanskog tužilaštva povodom dela italijanskih umetnika iz zbirki Narodnog muzeja u Beogradu.

"Ovom prilikom želeli bismo da naglasimo da su sva umetnička dela u zbirkama Narodnog muzeja zakonito vlasništvo Republike Srbije i o njima se muzej stara na visokoprofesionalan način, poštujući sve savremene muzeološke standarde i stručnu etiku.

Kada je reč o navodnom zahtevu italijanskog tužilaštva o kojem govori agencijska vest, iz Narodnog muzeja napominju da nisu dobili nikakav zvanični zahtev italijanskog tužilaštva povodom osam slika italijanskih majstora Ticijana, Tintoreta i Karpača, a koje se prema medijskim napisima nalaze u Narodnom muzeju, niti je do Narodnog muzeja u Beogradu došla informacija o navodnoj poseti pomoćnika glavnog tužioca i javnog tužioca Ministarstvu spoljnih poslova Italije a u vezi s navodnim zahtevom srpskim pravosudnim organima.

U zbirkama Narodnog muzeja, podsećaju u toj instituciji, čuva se veliki broj dela italijanskih umetnika, a sva dela italijanske kolekcije publikovana su u Katalogu zbirke strane umetnosti 1: Italijansko slikarstvo od 14. do 18. veka iz Narodnog muzeja u Beogradu autora R. D. Amiko, T. Bošnjak, D. Preradović publikovanom 2004. godine na srpskom i italijanskom jeziku.

U dopisu muzeja dostavljenom medijima navodi se i da su dela italijanskih umetnika bila izlagana na mogobrojnim izložbama koje je Narodni muzeja priređivao kako u zemlji tako i u inostranstvu.

Pominju se tako izložbe - Od Karpača do Kanaleta, riznice italijanske umetnosti iz Narodnog muzeja u Beogradu realizovana u Nacionalnoj pinakoteci u Bolonji u periodu od 27. novembar 2004. do 13. februar 2005. godine i u Kastelo Zvevo u Bariju u periodu od 2. mart do 24. april 2005. godine.

Takođe, navode se izložba Poslanici humanizma, Riznica italijanskog slikarstva iz Narodnog muzeja u Beogradu na kojoj su bila izložena dela italijanskih umetnika, a koja je realizovana i u Umetničkom muzeju Tampere u Finskoj u periodu od 13. maja do 2. oktobra 2005. godine. Beogradska publika je dela italijanskih umetnika imala priliku da vidi na izložbi Klasici italijanske umetnosti - od Paola Venecijana do Frančeska Gvardija u atrijumu Narodnog muzeja, onog istog muzeja koji je u tom trenutku prema novinskim napisima bio zatvoren, u periodu od 22. decembra 2005. do 10. februara 2006. godine.

Ukoliko se u budućnosti pojavi bilo kakav zvaničan zahtev italijanskih državnih organa u vezi sa delima koja su predmet agencijske vesti, Narodni muzej će u saradnji sa Ministarstvom kulture i informisanja i drugim državnim organima učiniti sve kako bi se pronašli odgovori i prevazišle postojeće nedoumice, navode u dopisu iz Narodnog muzeja.