Paja Jovanović: 154 godine od rođenja

Poznati slikar je rođen u Vršcu, u porodici profesionalnog fotografa.

Veoma rano je ispoljio slikarski talenat. Prvo likovno obrazovanje stekao je u svom gradu, a kao mladić - student otišao je u Beč gđe je diplomirao na Bečkoj Akademiji umetnosti.

Jovanovićeve slike su se veoma dobro prodavale u Londonu i 1883. prelazi tamo da živi i radi. Dobra prodaja mu je omogućila duga putovanja po Evropi i Africi.

Godine 1888. izabran je za člana Srpske Kraljevske akademije, a njegova dela dobijaju mnoge nagrade i priznata su širom sveta, a izlagana su u Beču i u Berlinu.

Od 1895. posvećuje se izradi istorijskih kompozicija, kao što su “Seoba Srba”, “Proglašenje Dušanovog zakonika”, “Takovski ustanak”, “Mačevanje”, “Kićenje neveste”...

Ovaj umetnik, inspirisan srpskom istorijom, zahvaljujući izuzetno bogatom opusu, naročito delima sa temama iz narodnog života, scenama iz patrijarhalnog zivota i onih sa istorijskom tematikom snažno je i široko uticao na likovno obrazovanje, kulturu, ali i na rodoljublje naroda.

Paja Jovanoiæ - Seoba Srba (Foto: wikpedia.org)

Gotovo svaka srpska kuća je imala neku njegovu reprodukciju sa temom iz srpske istorije ili iz narodnog života.

Jovanović i njegov talenat zaslužni su i za ikonostase u Sabornoj crkvi u Novom Sadu i crkve u Dolovu, kao i za prizore iz života Svetog Save za Sabornu crkvu u Sremskim Karlovcima.

Međutim, od 1905. godine, u stvaralaštvu Jovanovića preovlađuje slikanje portreta, pa je svojom četkicom ovekovečio vladare, političare, aristokrate, crkvene dostojanstvenike...

Poznati slikar je za života ostavio Muzeju grada Beograda svoje brojne radove, od početnih skica do reprezentativnih portreta i istorijskih kompozicija. Njegov Muzej nalazi se u ulici Kralja Milana, a nakon rekonstrukcije otvoren je na 150-tu godišnjicu njegovog rođenja, 2009. godine.

U Muzeju se može videti kako je izgledao njegov atelje, kao i slikarski pribor, lična dokumenta, diplome, medalje, beleške umetnika, deo prepiske i fototeka većine radova.

Jovanović je umro 30. novembra 1957. godine u Beču. Po želji velikog umetnika, urna sa pepelom preneta je iz Beča u Beograd i čuva se u njegovom Legatu.