Špijuniranje NVO loše za reputaciju države

Antikorupcijska organizacija, Transperensi internešnl za Evropu i Aziju zatražila je juče od zvaničnika u Briselu i Podgorici da zaštite aktiviste Mreže za afirmaciju nevladinog sektora, od prijetnji i zastrašivanja.

“Dozvoljavati ili narediti obavještajnoj agenciji da špijunira hrabre građane koji su spremni da se bore protiv korupcije i nepravde je suprotno onome što očekujemo od Vlade koja pokušava da uvede svoju zemlju u EU”, navodi se u pismu Mikloša Maršala komesaru za proširenje Evropske unije Štefanu Fileu.

Predsjednik Odbora za bezbjednost i odbranu Skupštine Crne Gore Mevludin Nuhodžić prihvatio je zahtjev opozicije, pa će narednih dana zakazati sjednicu tog skupštinskog tijela na kojoj bi se odlučilo da li će biti kontrolnog saslušanja direktora Uprave policije i Agencije za nacionalnu bezbjednost Veselina Veljovića i Duška Markovića.

Opozicioni poslanici podnijeli su inicijativu za kontrolno saslušanje Veljovića i Markovića nakon tvrdnje Mreže za afirmaciju nevladinog sektora da iz ANB imaju potvrdu da su izvršna direktorica Vanja Ćalović i četvoro njenih saradnika pod mjerama tajnog nadzora.

U međuvremenu, juče se oglasila i ANB saopštenjem za javnost, u kojem negira da su pod njenim nadzorom predstavnici NVO sektora.

Da li će uopšte biti sjednice skupštinskog Odbora koji suštinski nema načina da kontroliše ANB, sem da njenom direktoru vjeruje na riječ, znaće se brzo jer se “prema Poslovniku, kako je podsjetio Nuhodžić, odluka o kontrolnom saslušanju donosi većinom glasova od ukupnog broja članova Odbora.

Predsjednik Odbora za bezbjednost podržava, kako je rekao, samo ona kontrolna saslušanja “koja imaju zadatak da unaprijede kontrolu rada službi bezbjednosti, a ne da budu puko politizovanje stvari”.

“Zadatak kontrolnog saslušanja je da se prikupe informacije i argument, kako bi se otklonile sve nejasnoće i dileme. Nijesmo unaprijed protiv kontrolnih saslušanja, ali ona treba da unaprijede rad u određenim oblastima”, kazao je Nuhodžić.

Međutim, ANB tvrdi da je Ćalović obmanula javnost i da se oni ne bave direktoricom MANS-a i njenim saradnicima Dejanom Milovcem, Veselinom Bajčetom, Vukom Marašem i Zoricom Ćeranić.

Ocjena izvršnog direktora MANS-a Vanje Ćalović da tajna služba vrši pritisak na organizacije civilnog društva je neutemeljena, jer nevladine organizacije nijesu naš predmet interesovanja, saopšteno je iz ANB-a, prenosi MINA.

“Zlonamjernom i tendencioznom zamjenom teza, proizvoljnim izvođenjem zaključaka i \'kreativnim\' tumačenjem zakonske norme, Ćalović, u senzaciolističkim javnim istupima, koristeći poziciju izvršne direktorke MANS-a, svjesno pokušava, zahtjev građanina Vanje Ćalović dovesti u ravan sa ulogom nevladinog sektora u Crnoj Gori i odnosom Agencije prema tom značajnom segmentu civilnog društva”, ocijenjeno je iz ANB-a.

Ćalović, međutim, u reagovanju na saopštenje ANB tvrdi da Agencija mijenja teze kad pokušava da objasni da se odnos te službe “prema građanki Vanji Ćalović razlikuje od odnosa prema njoj kao lideru MANS-a i time potkrepljuju svoje tvrdnje da njihovo ponašanje ne predstavlja pritisak na nevladin sektor”.

“U isto vrijeme u ANB-u zaboravljaju da su svim rukovodiocima MANS-a dostavili identične odgovore na pitanja da li tajna služba prikuplja informacije o njima i da im omogući uvid u te evidencije, ukoliko postoje, odnosno zabranili su im uvid u te podatke, sa obrazloženjem da bi to moglo uticati na aktivnosti Agencije. Očigledno je da su baš svi lideri MANS-a predmet interesovanja tajne službe zbog posla kojim se bave, a ne zbog svojih privatnih života, ili bilo koje karakteristike ili aktivnosti njih kao pojedinaca, jer bi to bila malo prevelika koincidencija da bi je mogla obrazložiti čak i naša tajna služba sa višedecenijskim iskustvom u manipulisanju javnim mnjenjem”, zaključuje Ćalović.

Inicijativu za kontrolno saslušanje šefa policije i ANB, kome uskoro ističe mandat, podnijeli su juče opozicioni poslanici.

Inicijativu su potpisali predstavnici Socijalističke narodne partije (SNP), Nove srpske demokratije, Pokreta za promjene i Demokratskog saveza Albanaca.

Član Odbora iz Socijalističke narodne partije Vasilije Lalošević rekao je novinarima da su razlozi za tu inicijativu “sve ono što se prethodnih dana dešavalo u Crnoj Gori”.

“Prije svega, mislimo na informaciju da ANB prati predstavnike MANS-a, ali i na pojedine izjave funkcionera bezbjednosnih službi da su u toku operativne radnje protiv jednog broja lica iz sfere politike, NVO-a i medija”, kazao je Lalošević.

Kako neko ko se bori protiv korupcije može biti rizik za državu

Regionalni direktor Transperensi internešnl za Evropu i Aziju, Mikloš Maršal zatražio je od komesara za proširenje Evropske unije Štefana Filea i šefa delegacije Evropske unije u Crnoj Gori Leopolda Maurera “energičnu akciju kojom će osigurati da organizacije civilnog društva u Crnoj Gori bezbjedno nastave sa aktivnostima u borbi protiv korupcije”.

Maršal je uputio i protesno pismo premijeru Milu Đukanoviću i predsjedniku Skupštine Ranku Krivokapiću tražeći obrazloženje i objašnjenje zbog čega su predstavnici NVO pod mjerama nadzora ANB.

U pismima, koja su slične sadržine, navodi se da je Transparensi informisana da ANB sprovodi mjere nadzora nad predstavnicima MANS-a, koji su njihovi antikorupcijski partneri. “Mi smo alarmirani ovom viješću i pišem vam sa zahtjevom da nam date obrazloženje i objašnjenje. Takav nadzor, koji može uključiti prisluškivanje privatnih telefona i praćenje meil komunikacija, prikupljanje ličnih podataka i druge mjere, obično se sprovode nad kriminalcima, individuama koje se smatraju državnim neprijateljima ili koje predstavljaju ozbiljan rizik za bezbjednost zemlje”, kaže se u pismu crnogorskim zvaničnicima.

Maršal navodi da ne razumije kako organizacija civilnog društva koja je osnovana i posluje u skladu sa zakonom, posebno koja prati borbu protiv korupcije, može biti smatrana potencijalnim rizikom za Crnu Goru i praćena od obavještajne agencije. “Implikacija da pet lidera MANS-a, Vanja Ćalović, Dejan Milovac, Veselin Bajčeta, Vuk Maraš i Zorica Ćeranić, organizacije civilnog društva koja potpuno transparentno radi svoj posao, predstavljaju rizik za nacionalnu bezbjednost nama djeluje potpuno neosnovana. Dozvoljavati ili narediti vašoj obavještajnoj agenciji da špijunira vaše hrabre građane koji su spremni da se bore protiv korupcije i nepravde predstavlja, lošu uslugu reputaciji Crne Gore”, kaže se u pismu.

Direktor Transparensi izražava nadu da će Vlada u Crnoj Gori preduzeti neophodne mjere da zaštiti civilno društvo od prijetnji i zastrašivanja, odakle god one da potiču.

Maršal od Filea takođe traži pomoć, koju može dobiti od Evropske unije “u cilju zaštite aktivista civilnog sektora u teškom vremenu za Crnu Goru”.

“To može podrazumijevati i zahtjev za objašnjenje i opravdanje neosnovanog nadzora nad našim antikorupcionim partnerom”, predlaže direktor Transparensi.

Saradnicima kriminalaca nije mjesto u državnim institucijama

ANB je optužila Vanju Ćalović da “neosnovanom i neutemeljenom kampanjom, koju ovih dana vodi prema Agenciji, svjesno i neodgovorno obmanjuje javnost i na najgrublji način je dezinformiše”. ”Poštovanje Ustava i zakona, kao i profesionalnost u radu, principi kojima se rukovode zaposleni u ANB-u i uvijek u korist države i njenih građana”, navodi ANB.

“Pokušaj obavještajne službe da nas optuži za obmanjivanje i dezinformisanje javnosti ocjenjujemo kao krajnje apsurdan i ciničan, imajući u vidu da upravo ta služba ima višedecenijsko iskustvo u takvim radnjama. Obradovalo bi nas da nas je ANB demantovala činjenicama i da je saopštila da nema naše tajne dosijee, već da je službenik koji je odgovarao na naše zahtjeve napravio administrativnu grešku i pomiješao nas sa vođama organizovanih kriminalnih grupa koje bi ta služba trebalo da prati”, odgovorila je Ćalović.

Ona je ponovila raniju sumnju da ANB vrši pritisak na MANS zbog insistiranja na odgovoru šta je njen službenik Zoran Lazović tražio na svadbi Safeta Kalića.

“Nastavićemo da tražimo da institucije sistema poštuju Ustav i zakone ove države, kao i da se iz njih odstrane svi korumpirani i pojedinci koji su povezani sa strukturama organizovanog kriminala”, tvrdi Ćalović.