Kako je optuženi menadžer Audija nestao iz Hrvatske?

On je hrvatskom državnom proračunu ostavio 700.000 kuna kaucije.

Vest o hapšenju bivšeg Audijevog menadžera Aksela Ajzera na slovenačko-hrvatskoj granici u junu ove godine preneli su i hrvatski i nemački mediji. A kako i ne bi: reč je o jednom od bivših vodećih ljudi nemačkog automobilskog koncerna Folksvagena, odnosno njegove firme-ćerke Audija. On je od oktobra 2009. do 2013. bio šef odeljenja za razvoj dizelskih motora i protiv njega je u SAD podignuta optužnica u aferi nazvanoj "Dizelgejt".

Uhapšen je 9. juna kada je sa suprugom krenuo na odmor u Hrvatsku. Na graničnom prelazu Kaštel – Dragonja u Istri pri rutinskoj kontroli dokumenata je utvrđeno da su Sjedinjene Američke Države za njim raspisale međunarodnu poternicu. Otpremljen je u istražni zatvor u Puli, a tamošnji Županijski sud je pokrenuo ekstradicijski postupak, odnosno postupak u kojem je trebala da se donese odluka o njegovom izručenju SAD.

Aksel Ajzer se u SAD tereti da je svesno varao američke regulatorne agencije i kupce lažiranjem navoda o emisiji izduvnih gasova kod dizelskih motora. Jedan njegov bivši kolega, nekadašnji Folksvagenov menadžer u SAD Oliver Šmit, pred američkim sudom je 2017. godine zbog te „dizelske afere“ osuđen na zatvorsku kaznu u trajanju od sedam godina i plaćanje novčane kazne od 400.000 dolara. Iste godine je i Audijeva matična firma Folksvagen AG priznala krivicu pred američkim sudom i nagodila se za plaćanje odštete od 2,8 milijardi dolara.

Nakon par dana izveštavanja o tom, kako su neki mediji pisali, „hapšenju kapitalca“ zanimanje javnosti je splasnulo, pa je tako neprimetno prošlo i Ajzerovo puštanje iz istražnog zatvora u Puli 30. juna. Sud mu je tada odredio kauciju u iznosu od 700.000 kuna, uz obavezu redovnog javljanja u policijsku stanicu. On je, dakle, konačnu odluku o svom izručenju čekao u Istri na slobodi.

I tako je očito bilo sve do oktobra, kada se istarska policija javlja kod pulskog advokata Matije Miloša jer se njegov branjenik Ajzer prestao javljati u policijsku stanicu i više se nije nalazio na adresi na kojoj je bio obavezan da boravi do donošenja sudske odluke. Miloš je, kako nam je rekao, mogao samo reći da ni on nema nikakvih informacija o Ajzeru jer se ni njemu ne javlja.

Otprilike u isto vreme, 22. oktobra, nemački portal Biznis insajder objavljuje tekst pod naslovom „Nema izručenja SAD-u: bivši VW-menadžer, uhapšen na odmoru u Hrvatskoj, vratio se u Nemačku“. U tekstu se tvrdi da do izručenja nije došlo jer da, prema evropskom pravu, Ajzerova domovina Nemačka mora dati pristanak za to, što ona, pretpostavlja portal, nije učinila. Nadalje se prenosi Ajzerova izjava: „Ponovo sam u Nemačkoj, slobodan i to ću i ostati.“ I nigde se ne spominje mogućnost da je on u stvari pobegao iz Hrvatske.