Tri decenije od pada Berlinskog zida: Za istočne Nemce i dalje postoji razlika

Na tridesedogodišnjicu pada zida, stručnjaci kažu da su razlike između zapađnog i istočnog dela Nemačke i dalje primetne.

"Mnoge razlike koje su postojale između dva dela sada jedinstvene države, naročito ekonomske, smanjene su, navodi profesor sociologije na berlinskom Univerzitetu Humbolt Štefen Mau za CNN.

"Ali i dalje postoje snažne razlike u stavovima i mentalitetu. Velike su razlike između istoka i zapada kad je reč o tome kako ljudi vide bivšu DDR, koliko veruju demokratskim institucijama, kako gledaju na elite ili na medije, kao i u odnosu prema Rusiji", kazao je Mau.

"Većina zapadnih Nemaca rekla bi da više nema razlike, da su izbrisane tokom transformacije, dok bi većina istočnih Nemaca kazala da i dalje postoji upečatljiva razlika između istoka i zapada zemlje", naveo je nemački sociolog.

Kako je podignuta "gvozdena zavesa"?

Gvozdena zavesa, kako su nazivali ovaj granični zid, delila je Berlin na dva dela. Jedan je pripadao Istočnoj Nemačkoj tj. Demokratskoj Republici Nemačkoj, a drugi, zapadni Saveznoj Republici Nemačkoj.

Ovakva situacija nastala je nakon podele Nemačke između SAD, Francuske, Velike Britanije i SSSR-a posle Drugog svetskog rata.

Istok je kontrolisao SSSR, dok je ostalim zemljama pripao zapadni deo.

Tako je u Demokratskoj Republici Nemačkoj zavladao sistem poput onog u Sovjetskom Savezu.

U želji za slobodnom, boljim obrazovanjem, izborom muzike, građani Istočne Nemačke masovno su prelazili na zapad.

Iz tog razloga, predsednik Državnog saveta Demokratske Republike Nemačke, Valter Ulbriht, predložio je izgradnju zida, a vođa SSSR-a Nikita Hruščov podržao je u ideju.

Najpre je podignuta žičana ograda, a kasnije je podignut zid dugačak 155 kilometara.

Čokolada i kafa za zapada

Getty images/ Sean Gallup

Tako su se porodice, preko noći te 1961. godine našle u dve države.

Građani Istočne Nemačke zaposleni u Saveznoj Republici Nemačkoj u tom trenutku ostali su bez posla.

Od tog trenutka, većina stanovnika istoka, imala je samo jednu misao- kako da pređe na zapad?

Postojalo je nekoliko zvaničnih putnih prelaza, a zanimljivo je da su imena započinjala prvim slovima abecede: "Alfa", "Bravo"…

Najpoznatiji bio je tzv. "Ček point Čarli", koji je i danas simbolično obeležen. Tu "stražare" glumci obučeni kao američki vojnici. Taj prelaz je bio namenjen diplomatama, savezničkim vojnim snagama i strancima.

U pokušaju da pređu na drugu stranu, život je izgubilo preko 100 ljudi.

Porodice koje su ostale u Demokratskoj republici Nemačkoj nestrpljivo su čekale pakete od rođaka "s one strane zida". Najviše su se očekivali kafa i čokolade, ali je bilo i voća, brašna...

Mnogi su svoj put ka zapadu pokušali da pronađu preko Slovačke ili Mađarske, čak i Jugoslavije te su mnogi za novac prevozili ljude preko ovih zemalja.

Do istorijskog trenutka došlo je - greškom

Tadašnja vlada Demokratske Republike Nemačke održala konferenciju za novinare na kojoj je, nakon dugotrajnih demonstracija širom zemlje, bio objavljen novi zakon o putovanju građana.

Prema novom zakonu, njemu je trebalo da bude dozvoljeno da se putuje na Zapad.

Usled nepripremljenosti, nadležni ministar je na pitanje novinara kada zakon stupa na snagu rekao: Od sada.

Nakon objavljivanja ove informacije na televiziji, hiljade ljudi stajalo je pored zida i čekalo trenutak da krene ka zapadnom delu.

Ti trenuci ispisali su stranice moderne istorije.

Savezna Republička Nemačka i Demokratska Republika Nemačka konačno su se ujedinile za manje od godinu dana od pada Berlinskog zida, 3. oktobra 1990. godine.

Šta "čuvaju" ostaci zida?

Getty images/ Carsten Koall

Danas se prepričavaju angedote koje su obeležile tih 28 godina podeljenosti. Neke od njih nemaju srećan kraj, dok su neke simbol borbe.

Kako pojedini istoričari u Berlinu tvrde, prozori na kućama koje su bile uz granicu bivali su zazidani. To se dešavalo i sa zgradama, te je dosta ljudi stradalo pokušavajući da pogebne skokom sa zgrade.

Nečije ljubavi bile su jače od svih podela, te su zabeležena i venčanja supružnika iz dva dela Nemačke.

Najpoznatija fotografija koja prikazuje prelazak iz istočnog dela u zapadni je ona na kojoj Konard Šuman, devetnaestogodišnji graničar preskače bodljikavu žicu, tek pošto je ona postavljena.

Ova fotografija nmože se videti na zidu memorijalnom parku u Berlinu. Ostaci zida privlače veliku pažnju turista.

U memorijalnom parku se mogu pročitati izdvojene priče o gradnji zida, a potom i životu nakon podele. Većinu priča prate i fotografije.

Metro stanica kod memorijalnog parka tokom godina podignutg zida bila je zazidana, te se i u njoj sada nalaze fotografije iz tog vremena.

EPA-EFE/ Omer Messinger

Getty images/ Sean Gallup