BIRN: U Nišu postojao logor '91-92.

U njemu je, tvrdi Balkanska regionalna istraživačka mreža, preminula bar jedna osoba.

Prema podacima hrvatske Komisije za nestale i zatočene osobe, više od 400 hrvatskih vojnika i civila bilo je u Nišu, a svedoci tvrde da je taj logor postojao od sredine novembra 1991. do kraja februara 1992.

Takođe, prema njihovim tvrdnjama, on je bio jedan od "najgorih kroz koji su hrvatski zatvorenici prošli u Srbiji".

Predsednik Komisije za nestala lica Srbije Veljko Odalović rekao je da je na niškom Novom groblju u julu 2010. ekshumacijom otkriveno deset tela, kao i da su iskopavanja izvedena na zahtev hrvatske Komisije za nestale i zatočene osobe.

"Nesporno je utvrđeno da je jedno telo najdirektnije vezano za lica iz Hrvatske koja su 1991. bila u sabirnim centrima na teritorijama Srbije i deo njih je bio privremeno smešten u Nišu", rekao je Odalović.

Prema njegovim rečima, identifikovan je Petar Mesić, sa hrvatskog spiska nestalih osoba, dok je u toku autopsija ostalih devet tela koja su sahranjena bez ličnih dokumenata, te nije jasno da li i ona potiču iz Hrvatske.

Predsednik hrvatske Komisije za nestale i zatočene osobe Ivan Grujić rekao je da je najmanje 447 hrvatskih državljana prošlo kroz sistem razmene u Nišu, gde su bili zarobljeni u vojno-istražnom zatvoru i kazneno-popravnom domu, a gde su premešteni uglavnom pošto su logori u Begejcima i Stajićevu u Vojvodini zatvoreni 1991. godine.

Grujić objašnjava da su na prostoru bivše Jugoslavije 1991. i 1992. postojali logori i zatvori koji su činili jedinstveni sistem pod zapovedništvom JNA, a bilo ih je na području Srbije, BiH, Crne Gore i na okupiranom području Hrvatske.

Hrvatska Komisija navodi da je iz tih zatvora od decembra 1991. do avgusta 1992. razmenjeno ukupno 7.666 osoba.

Predsednik udruženja "Vukovar 1991" Zoran Šangut koji je imao 21 godinu kada je bio zarobljen, ukupno je proveo 130 dana u logorima u Stajićevu, Nišu i Sremskoj Mitrovici 1991. i 1992.

"U niškom zatvoru tukli su nas šakama, čizmama, palicama, a najžešće na dan kada su prve zemlje službeno priznale nezavisnost Hrvatske", kaže Šangut.

Hrvatsko udruženje "Vukovar 1991" je 2008. godine Tužilaštvu za ratne zločine Srbije predalo prijavu protiv nepoznatih osoba zbog počinjenog krivičnog dela ratnog zločina protiv ratnih zarobljenika u nekoliko logora, uključujući logor u Nišu.

Zamenik srpskog tužioca za ratne zločine Bruno Vekarić potvrdio je da je pretkrivični postupak u toku i da postoje "neka nova saznanja koja se u najvećoj meri odnose na prikrivanje ovog zločina, a najviše podataka za sada je prikupljeno za centre Stajićevo i Begejci".

Podsetimo, Danica Vučenić, novinarka B92, snimila je dokumentarni film - priču o zarobljeničkom logoru u Begejcima, u kojem su i izjave bivših zatvorenika logora. Film "Glavu dole, ruke na leđa" možete pogledati ovde.