Predlog Lajčaka i Eskobara - novi model ZSO?

Prvog dana posete razgovaraće sa predsednicom i premijerom tzv. Kosova Vjosom Osmani i Aljbinom Kurtijem, kao i sa zamenikom premijera Besnikom Bisljimijem, saopštila je Kancelarija EU u Prištini, prenosi Telegrafi.

Kako se navodi, Lajčak i Eskobar dolaze sa potpuno novom idejom za status srpskih opština na severu pokrajine. Pre tom planu, Zajednica srpskih opština (ZSO) bila bi ustrojena po ugledu na delove istočne Belgije, koji imaju posebnu vrstu autonomije u odnosu na centralnu vlast u Briselu.

Šta to podrazumeva i kako to funkcioniše u Belgiji. Prvo, tamošnja Generalna direkcija je uglavnom nadležna za poslove kulture, obrazovanja, stručnog osposobljavanja, zapošljavanja, porodične i socijalne zaštite, kao i za nadzor nad lokalnim vlastima.

Druga ključna stvar je da Belgijski ustav takođe uključuje stvaranje jezičkih zona, koje imaju nadležnosti u mnogim oblastima.

Kako se navodi, glavna svrha posete su razgovori o narednim koracima u dijalogu za normalizaciju odnosa Beograda i Prištine.

U utorak, Lajčak i Eskobar sastaće se sa liderima političkih stranaka, a Lajčak će se posebno sastati sa predstavnicima civilnog društva. Takođe, sastaće se i sa predstavnicima međunarodnih organizacija, nakon čega će održati konferenciju za novinare.

Jedan od modela koji se očekuje da bude predstavljen kosovskom rukovodstvu povodom formiranja Zajednice srpskih opština, je sličan modelu u Belgiji, takozvani model "Istočne Belgije", eksluzivno saznaje portal "Demokracia".

Taj model u velikoj meri prebacuje političke nadležnosti na druge sektore, kao što su obrazovni sistem, pravosudni sistem, bezbednost i tako dalje. Međutim, belgijski model ima i političke nadležnosti, jer kao region ima zakonodavnu moć i održava široku autonomiju sa parlamentom, vladom i državnom službom.

Tamošnja Generalna direkcija je uglavnom nadležna za poslove kulture, obrazovanja, stručnog osposobljavanja, zapošljavanja, porodične i socijalne zaštite, kao i za nadzor nad lokalnim vlastima.

Belgijski ustav takođe uključuje stvaranje jezičkih zona, koje imaju nadležnosti u mnogim oblastima. Što se tiče Zajednice srpskih opština, kako je do sada predstavljeno u Prištini, glavno pitanje u vezi sa njenim osnivanjem je pitanje nadležnosti.

U decembru 2015. godine, Ustavni sud Kosova je utvrdio da principi za formiranje ZSO, kako je to utvrđeno Briselskim sporazumom, što je ratifikovala i Skupština Kosova nisu u potpunosti u skladu sa duhom Ustava iz člana 3, o "jednakosti pred zakonom" i poglavljima o "osnovnim pravima i slobodama", kao i "prava zajednica i njihovih pripadnika", piše Demokracia.

Vlada Kosova na čelu sa Aljbinom Kurtijem više puta izjasnila protiv osnivanja Zajednice srpskih opština.