Pet tajni drevnih grobnica koje su promenile svet

Mračne grobnice skrivaju više od ljudskih ostataka – one čuvaju i brojne tajne. Od umetničkih remek-dela, relikvija, pa čak i do dokaza bolesti - sve je to pronađeno u grobnicama širom sveta, a ti tajanstveni artefakti muče arheologe uvidom koji daju u svet pokojnika. Pretpostavlja se da još brojne zagonetke leže u telima neotkrivenih grobnica.

1. Mumija s kancerom

Arheolozi su 1995. iz jedne grobnice iskopali mađarsku mumiju iz 18. veka, koja je potpuno revolucionalizovala naša znanja o kanceru. Prirodno sačuvani ljudski ostaci otkriveni su u zapečaćenoj grobnici jedne dominikanske crkve. Tamo je pronađeno oko 260 mumificiranih ostataka, a ekipa izraelskih naučnika testirala je trupla. Njihov cilj je bio da vide da li postoje nosioci gena koji uzrokuju rak. Kod jedne mumije su otkrili mutaciju gena APC, za koji je poznato da povećava rizik od nastanka raka debelog creva.

Ono što je proizlazilo iz tog otkrića upućuje na to da je predispozicija postojala i pre nego što je ta bolest postala globalna zdravstvena pretnja. Danas je rak debelog creva treći najčešći oblik karcinoma koji pogađa ljude. Lekari ga smatraju bolešću modernog doba, jer je rezultat manjka kretanja, prerađene hrane i dužeg očekivanog životnog veka. Prisutnost mutiranih gena kod drugih mumija znači da je genetska predispozicija čak i važnija od stila života i okoline čoveka.

2. Tajna grobnica Mediči

Arheolozi su 2004. otkrili tajnu grobnicu koja je pripadala moćnoj italijanskoj porodici Mediči. Tokom ranih istraživanja te grobnice, stručnjake je zaprepastilo saznanje kako je grob poslednjeg Medičija, velikog vojvode Đina Gastonea, bio prazan. U pokušaju pronalaska nestalog leša, otkrili su tajnu komoru iza glavnog oltara firentinske crkve San Lorenzo. Istraživači su podigli kamenu ploču ispod koje se skrivao tajni put do skrivene grobnice. U tajnoj komori se nalazio jedan veliki sanduk za odraslog čoveka, u kojem se nalazio Gastone, ali i osam malih sanduka za decu.

Sve dečje kosti su otkrivale znakove rahitisa, koji je verovatno bio uzrokovan nedostatkom vitamina D kod mališana. Budući da su deca verovatno provodila mnogo vremena iza debelih zidova, a i uvek nosila debeli sloj belog pudera, to nije moglo da im pomogne u apsorpciji D vitamina sunčanjem. Naučnici nisu mogli da identifikuju sva dečja tela, a pretpostavlja se da su barem neka od njih bila vanbračna deca.

3. Grobnica antičkog astronauta

Tim istraživača 1948. otkrio je tajni prolaz do grobnice Pakala II, vladara Maja Palenkue Indijanaca. Trebalo im je oko četiri godine da iskopaju zemlju i da uđu u tajnu komoru. Ostaci vladara pronađeni su ispod maske od žada s perlicama, a telo su okruživale skulpture i razne rezbarije, koje su predstavljale verovanja Maja o zagrobnom životu. Pakal II je navodno umro u dobu od 80 godina, ali ono što je bilo neobično je to što je pronađeno telo procenjeno na starost od svega četrdesetak godina. Štaviše, rezbarije na samom poklopcu grobnice uverile su neke da Pakal II možda uopšte nije bio čovek.

Te rezbarije su postale poznate nakon što je Erih von Deniken u svom kontroverznom bestseleru iz 1968. "Sumrak bogova" pretpostavio da, ako se okrene bočno, slika prikazuje Pakala II na svemirskom brodu kako upravlja njime pedalama, udišući vazduh preko nekakvog aparata. Ono što je zanimljivo je da su istraživači oko ruba poklopca pronašli traku s kosmičkim oznakama koje uključuju Sunce, Mesec, zvezde i centar, koji stručnjaci za Maje nazivaju svetskim drvetom.

Da li je moguće da te oznake imaju veze sa poklopcem sarkofaga i prikazivanjem Pakala u svemirskom brodu? Teoretičari o drevnim vanzemaljcima tvrde da je to i više nego dovoljan dokaz.

4. Skriveno remek-delo Praga

Istoričari umetnosti nedavno su otkrili nikad pre viđen spomenik duboko unutar grobnice Loreto u Pragu, odmag ispod Crkve rođenja Gospodina našega. Zidovi grobnice su prekriveni zamršenim prikazima smrti, uskrsnuća i alegoričnih prikaza vremena. Datiraju iz 1664. i te slike su neverovatni prikazi "Ars moriendi", u kojima se koristila samo crna i siva boja u sofisticiranom sistemu senčenja poznatom kao chiaroscuro. Slike su otkrivene 2011., kad je grobnica otvorena prvi put u nekoliko decenija.

Brojni od radova inspirirani su holandskom umetnošću, uključujući i kopije Rembranta. Identitet umetnika je i dalje misterija, a neki nagađaju kako je on možda Kosmas iz Austrije ili pak bečki slikar Tobijas Pok, jer su oboje radili s monasima iz reda kapucina. Takođe je nepoznato da li je motive izabrao umetnik ili pak vlasnik grobnice, grofica Elizabeta Apolonija od Kolovrata.

5. Sahranjivanje srca

Arheolozi su 2015. iskopali pet srca, starih 400 godina iz grobnice ispod samostana jakobinaca u francuskom Renesu. Balsamovani organi su pokopani u urne od olova, takođe u obliku srca, a na njima su iscrtani detalji o vlasnicima. Potiču iz 16. i 17. veka, pa su otkriveni prilikom inspekcije, nakon koje je samostan trebalo da se pretvori u konferencijski centar. Pripadaju dugoj tradiciji "sahranjivanja srca".

Naučnici su ih očistili od materijala za balsamovanje kako bi ih analizirali magnetskom rezonancom i CT-ima, kako bi stekli uvid u njihovu cirkulaciju. Jedno srce nije imalo nikakvih bolesti, dok su ostala tri otkrivala brojna začepljenja, uključujući nakupljanje krvnih ploča na venama i arteoskleroze. Osim toga, istraživači su pronašli i srce viteza u grobu Luize de Kuengo, Gospe od Brefeulaka. Pripadalo je njenom suprugu, Toseintu Perjenu. Praksa sahranjivanja sa srcem supružnika bila je uobičajena u tom razdoblju.