Nekada je ova bolest bila sinonim za težak invaliditet. Danas uopšte ne mora da bude tako, zahvaljujući terapiji koja bolest drži pod kontrolom. U Srbiji je, međutim, terapija dostupna za samo dvanaest odsto obolelih od MS
Piše prof. dr Dragana Obradović, PhD, neurolog specijalista
Šta je vaša prva asocijacija na pominjanje multiple skleroze? Mlada osoba u invalidskim kolicima… Tuga i bespomoćnost. I bili biste donekle u pravu jer to jeste bila slika multiple skleroze pre 30-40-50 godina. Ovo je najčešća neurološka bolest mladih ljudi i najveći je uzrok invaliditeta kod mladih. U osnovi bolesti je poremećen imunološki odgovor koji dovodi do oštećenja sopstvenih nervnih vlakana, nastanka lezija u mozgu i kičmenoj moždini i pojave čitavog niza različitih simptoma (oslabljen vid, vrtoglavica, trnjenje i/ili slabost ruku i nogu, trnjenje tela, poremećaj mokrenja…). Ukoliko se bolest ne leči, vremenom dovodi do teškog invaliditeta. I to je ona slika iz druge rečenice ovog teksta. Polovina nelečenih pacijenata za 20 godina trajanja bolesti hoda uz pomoć štapa, za 30 godina je u kolicima. Ako se razbolite sa 20 godina, dakle u najboljim godinama, hodaćete uz pomoć štapa sa 40 godina, što je i lična i porodična i društvena katastrofa.
Međutim, sve se promenilo u poslednjih 20 godina pojavom terapije koja modifikuje tok bolesti, odnosno deluje na poremećene imunološke mehanizme, suprimira ih i omogućava da se bolest drži pod kontrolom. To znači da ne dolazi do novih oštećenja nervnog sistema, neurološki status pacijenata se ne pogoršava, nego se bolest zaustavlja, konzervira. To omogućava ljudima da vode normalan i kvalitetan život – završavaju škole, zapošljavaju se, osnivaju porodice. Danas je na raspolaganju čak 15 razičitih originalnih lekova. Razlog ovolikog broja lekova leži u činjenici da je multipla skleroza, ili MS kako je većina zove, vrlo različita.
Foto: ChiccoDodiFC / Depositphotos
Kod nekih bolest može imati blaži tok, a kod nekih od početka može biti jako agresivna i brzo dovesti do teškog invaliditeta. Agresivnost bolesti podrazumeva česta klinička pogoršanja i pojavu velikog broja novih oštećenja mozga i kičmene moždine koji se prate pregledom magnetnom rezonancom. Tako, imamo lekove umerene aktivnosti, srednje i visoko aktivne lekove. Zahvaljujući ovoj raznovrsnosti, govorimo o personalizovanoj terapiji MS, odnosno danas možemo prema pacijentu i aktivnosti njegove bolesti da biramo lek koji će u svakom pojedinačnom slučaju biti najefikasniji. Terapijom želimo da postignemo trajnu remisiju, odnosno da pacijent nema nova pogoršanja bolesti, da je njegov neurološki deficit nepromenjen ili čak bolji od terapije i da nema novih oštećenja mozga i kičmene moždine. Međunarodni konsenzus eksperata je definisao da se sa terapijom mora početi najkasnije tri meseca od postavljanja dijagnoze. Rani početak lečenja znači primenu terapije u periodu kada je ona najefikasnija i kada pacijenti još uvek nemaju značajnijih oštećenja. Rana, dobro odabrana terapija može da kontroliše bolest.
Da li je onda ta bolest neizlečiva, ili naš narativ treba da glasi izlečiv jednako terapijski kontrolisan? Uostalom da li je dijabetes izlečiva bolest? Nije, ali ga terapija drži pod kontrolom i zahvaljujući tome ljudi vode normalan život.
U Srbiji je terapija dostupna za samo dvanaest odsto obolelih od MS i to samo četiri leka umerene aktivnosti.
Vreme je da menjamo predrasudu o neizlečivosti i da obezbedimo dostupnost terapije svim obolelim od multiple skleroze. Jer pravo na zdravlje je osnovno ljudsko pravo. Pravo na zdravlje znači pravo na lečenje.
Ovo je arhivirana verzija originalne stranice. Izvinjavamo se ukoliko, usled tehničkih ograničenja,
stranica i njen sadržaj ne odgovaraju originalnoj verziji.
Rat u Ukrajini – 788. dan. Ukrajinska vojska je tokom prethodnog dana gađala ciljeve u ruskim oblastima Belgorod i Smolensk pri čemu su poginule dve osobe, povređeno je nekoliko ljudi i uništeno je skladište goriva.
Filipinske i američke trupe počele su danas vojne vežbe "Balikatan" u Filipinima, koje će trajati do 10. maja, a uključivaće i pomorske vežbe u Južnom kineskom moru, na čije teritorije polažu pravo i Kina i Filipini.
Severnoatlantska meridijanska struja (AMOC) usporava brže nego što se mislilo i približava se tački bez povratka, a posledice za ceo svet biće teške, upozprava okeanograf.
Popust za racionalnu potrošnju električne energije u martu ostvarilo je 1,8 miliona ili čak 54 odsto domaćinstava. Mart je bio mesec u kojem su građani bili najefikasniji u potrošnji struje.
Bivši fudbaler Blekbruna Kris Saton izjavio je ono što manje-više misli čitava fudbalska javnost na Ostrvu – Erik ten Hag će na kraju sezone napustiti klub.
Nemačka policija uhapsila je zaposlenog u stranci Alternativa za Nemačku (AfD) u Drezdenu zbog sumnje da je špijunirao za Kinu, javio je nemački javni servis ARD.
Rezultati glasanja pokazuju da nema volje za smenom aktuelnih predsednika u četiri opštine. Ispunili smo svoju obavezu prema građanima i preuzetu odgovornost iz sporazuma sa Evropskom unijom za deeskalaciju situacije na severu.
Obožavaoci Tejlor Svift su pohrlili u pab Blek Dog u jugozapadnom Londonu, nakon što se ime tog lokala pojavilo na novom albumu Sviftove "The Tortured Poet's Department".
Francuski pevač Kenđi Žirak, koji je stekao slavu kao pobednik francuske verzije takmičenja "The Voice", upucan je i povređen u noći između 21. i 22. aprila.
Srbija je po Svetskoj zdravstvenoj organizaciji (SZO) zemlja sa umerenim, odnosno srednjim rizikom od divljeg polio virusa, koji izaziva dečju paralizu.
The voting results show that there is no will to replace the current presidents in four municipalities. We fulfilled our obligation to the citizens and assumed responsibility from the agreement with the European Union for the de-escalation of the situation.
In the Parliament of Serbia, with 165 votes, MPs adopted the amendments to the Law on Local Elections, which enable all local elections to be held on June 2.
An image has been released on social media purporting to show a Chinese variant of the H-6 bomber carrying what appears to be a large, very dark-colored aircraft under its central fuselage.
President Vučić, congratulated the Minister of Defense Miloš Vučević, the Chief of the General Staff of the Serbian Armed Forces, General Milan Mojsilović, and all members of the Serbian Armed Forces on the Day of the Serbian Armed Forces.
Ujedinjene nacije kažu da ima više ruševina u Gazi nego u Ukrajini dok traže načine da sakupe sredstva za uklanjanje neeksplodirane borbene tehnike posle više od šest meseci rata.
Komentari 7
Pogledaj komentare