Herpes, neprijatni doživotni stanar

Koji virusi pripadaju grupi herpes virusa?

Humanim herpes virusima pripadaju: herpes simplex tip 1 (koji najčešće izaziva labijalni herpes), herpes simplex tip 2 (koji najčešće izaziva genitalni herpes), varičela zoster virus koji izaziva ovčije boginje (varičelu) i herpes zoster, citomegalovirus koji izaziva virusne infekcije kod osoba sa bolestima krvi i imunološkog sistema, Epstein-Barr virus koji izaziva infektivnu mononkuleozu, humani herpes virus-6 i humani herpes virus-7 koji su povezani sa Roseola infantum, i humani herpes virus-8 koji izaziva Kaposijev sarkom (nepoznatog uzroka ili povezan sa HIV infekcijom).

Koji su najčešće virusne infekcije herpes virusima?

U opštoj populaciji labijalni i genitalni herpes, ovčije boginje i herpes zoster se najčešće javljaju i u većini slučajeva ne dovode do značajnog oboljevanja.

Kako se dobija infekcija herpes simplex virusom?

Prva infekcija herpes simpleksa najčešće se javlja u detinjstvu pojavom brojnih ranica u usnoj duplji i na ustima, mada može da se desi bilo gde na telu, a prenosi se kapljičnim putem i direktnim kontaktom. Nekada ta prva infkecija prođe vrlo blago, neprimetno i bez kliničkih manifestacija (asimptomatski), a nekada je praćena pojavom temperature. Od tada se virus nalazi u organizmu, i to u nervnim ganglijama kičmene moždine i tokom života može da se aktivira. Ponovna aktivacija virusa javlja se nekada samo jednom ili kod nekih ljudi stalno iznova na svakih mesec dana u vidu epizoda. Herpes simplex tip 1 najčešće izaziva promene na usnama (labijalni herpes), licu ili bilo kom delu tela, dok herpes simpleks tpa 2 izaziva najčešće genitalni herpes, mada oba mogu da daju slične kliničke manifestacije.

Kako se manifestuje ponovna aktivacija herpes simplex virusa?

Najčešće se herpes aktivira ponovnom pojavom sitnih bolnih mehurića na usnama, licu ili nekom drugom delu tela, uz prethodno peckanje, a nekada i malaksalost. Neki ljudi tačno osete te simptome pre izbijanja promena, i tada je najbolje započeti odgovarajuću terapiju. Promene se spontano povlače najčešće za 7-10 dana, od faze lokalizovanog crvenila i otoka, preko stvaranja mehurića, zatim krastica i konačnog zarastanja.

Kako se manifestuje genitalni herpes?

Genitalni herpes uzrokuje herpes simpleks virus (HSV) koji dovodi do pojave mehurića i ranica na genitalijama što je praćeno osećajem bola (svraba ili pečenja). Veoma često, osećaj svraba i peckanja može da prethodi plikovima. Česte su i ponovne, rekurentne, infekcije. Približno 25 miliona stanovnika SAD ima rekurentni genitalni herpes. Važno je znati da ponovna pojava plikova na genitalijama ne znači i ponovno inficiranje pacijenta već „samo“ aktiviranje već postojećeg virusa koji se posle primarne infekcije nalazi u odgovarajućem nervnom završetku, ganglionu. Bolest se prenosi sa osobe na osobu. Nije neophodan seksualni kontakt, dovoljan je i blizak fizički kontakt. Virus može biti prenet i za vreme perioda kada je bolesnik bez vidljivih tegoba.

Kako se leče infekcije herpes simpleks virusima?

Lečenje se sprovodi kada je bolest manifestna. Aciklovir u vidu krema mora se nanositi najmanje 5x dnevno i od najranije faze, najbolje od početnih simptoma peckanja, da bi imao efekta, a ukoliko se s terapijom počne kada su već izbili mehurići, tok bolesti se neznatno skraćuje i u toj fazi može se dati simptomatska terapija ako su tegobe minimalne ili je pacijent došao na pregled posle nekoliko dana (cinkova pasta, oblozi, antibiotska mast radi sprečavanja sekundarne infekcije). Ako su promene izražene i bolne, onda je najbolje početi sa antivirusnim lekom u vidu tableta (aciklovir, valaciklovir, i sl.) koji značajno skraćuju tok bolesti i simptome. Kod genitalnog herpesa jedino je terapija tabletama efikasna u lečenju, a uvek je treba dati radi skraćenja toka bolesti, smanjenaj simptoma i prevencije širenja. Takođe, ukoliko se tegobe manifestuju više puta u toku godine i predstavljaju smetnju pacijentu, neophodna je profilaksa antivirusnim lekovima.

Da li herpes simpleks infekcija može da bude opasna po zdravlje?

Infekcija herpes simplex virusom (i tip 1 i tip 2) može biti rizična kod trudnica u prvom trimestru trudnoće zbog moguće teratogenosti ovog virusa, a takođe i u poslednjem trimestru zbog mogućnosti zaraze novorođenčeta. Herpes simplex infekcija novorođenčeta intrauterino ili oko porođaja može biti teška, zbog mogućeg razvoja zapaljenja mozga.