Sećanje na legendarnog Profesora

Legendarni košarkaški stručnjak Aleksandar Nikolić umro je 12. marta 2000. godine, ali proteklo vreme nije umanjilo uticaj njegove sportske i životne filozofije na sledbenike od kojih neki i danas dominiraju evropskom scenom. Među njegovim učenicima nalaze se Željko Obradović, Božidar Maljković, Bogdan Tanjević, Italijan Etore Mesina.

Trofeji Nikolićevih učenika najbolji su dokaz nesmanjene snage Profesorovog uticaja na stručnjake koji, poput njega, deluju u cilju razvoja "igre pod obručima".

Rođen je 28. oktobra 1924. u Sarajevu i nedugo nakon toga se sa porodicom preselio u Beograd. Studirao je prava i medicinu, a po završetku Drugog svetskog rada bio je predavač na Fakultetu za fizičku kulturu gde je i "zaradio" nadimak Profesor.

Kratkotrajnu igračku karijeru, koju je završio u 27. godini, Nikolić je proveo u Partizanu, Crvenoj zvezdi, Železničaru iz Čačka i OKK Beogradu.

Neposredno po završetku igračke karijere Nikolić je dospeo u reprezentaciju Jugoslavije i za 15 godina provedenih na čelu državnog tima napravio je od ekipe, koja je na međunarodnim takmičenjim uglavnom zauzimala poslednje ili neko mesto blizu dna tabele, tim sposoban da se ravnopravno bori sa svim protivnicima, ne isključujući ni u to vreme neprikosnovene selekcije SSSR i SAD.

Novina koju je uneo u rad sa nacionalnom timom odnosi se, pre svega, na insistiranje na studioznim priprema pred najznačajnija takmičenja što je rezultiralo osvajanjem prve medalje na međunarodnoj sceni, odnosno na prvenstvu Evrope u Beogradu 1961.

To je bio početak uspostavljanja dominacije naše košarke na prvenstvima Evrope i sveta koja je, sa kratkim prekidima, trajala skoro 40 godina.

Dve godine kasnije, na prvenstvu sveta u Rio de Žaneiru, Nikolić je doveo ekipu Jugoslavije do nove srebrne medalje, a 1967. na šampionatu Evrope u Moskvi je ponovo stigao do vicešampionske titule.

Do okončanja trenerske karijere sa selekcijom Jugoslavije postigao je još izvanrednih rezultata, od kojih su najznačajniji osvajanje titule prvaka Evrope 1977. u Liježu i sveta 1978. u Manili.

Profinu plodonosnu karijeru klupskog trenera obeležili su, iznad svega, uspesi sa italijanskim Injisom iz Varezea sa kojim je početkom 70-tih godina prošlog veka osvojio, čak, tri titule prvaka Evrope i dva naslova nezvaničnog klupskog šampiona sveta.Tim koji je Nikolić stvorio u Injisu u mnogim anketama proglašen je za najbolju ekipu Evrope svih vremena.

Analize Nikolićevog angažovanja u domaćoj košarci pokazuju da je njegov najveći doprinos, zapravo, školovanje i pripemanje mladih, talentovanih trenera. Stvarajući tokom profesionalnog veka brojne uspešne stručnjake u javnosti je bio apostrofiran kao "otac jugoslovenske škole košarke". Nikolićevi učenici i danas, devet godine posle njegove smrti, s ponosom ističu da su prva i osnovna znanja stekli sarađujući sa njim.

Brojna priznanja za doprinos razvoju evropske i svetske košarke Nikolić je dobio i od najznačajnijih košarkaških institucija. Međunarodna košarkaška federacija (FIBA) dodelila mu je 1995. Orden časti, 1998. izabran je u košarkašku Kuću slavnih u Springfildu, a 2007. u Kuću slavnih FIBA u Alkobendasu.

Počast Nikoliću iskazao je i najstariji košarkaški kamp na našim prostorima smešten u jedinstvenom ambijentu Zlatibora, iz koga su izašli mnogi asovi, a koji od 2001. godine nosi njegovo ime.

Igračka karijera:
Partizan (1945-1946)
Crvena zvezda (1947-1949)
Železničar Čačak (1949-1950)
BSK Beograd (1950-1951)

Osvojene titule:
prvak Jugoslavije 1947, 1948. i 1949. godine sa Crvenom zvezdom

Trenerska karijera, reprezentacija:
selektor reprezentacije Jugoslavije od 1951. do 1965. i od 1977. do 1978. godine

Klubovi:
Partizan (1959-1960)
OKK Beograd (1961-1963. i 1967-1968)
Patrarka Padova, Italija (1965-1967)
Injis Vareze, Italija (1969-1973)
Crvena zvezda (1973-1974)
Fortitudo Bolonja, Italija (1974-1976)
Borac Čačak (1978-1980)
Virtus Bolonja, Italija (1981-1982)
Karera Venecija, Italija (1982-1983)
Skavolini Pezaro, Italija (1983-1984)
Udine, Italija (1984-1985)

Reprezentativni trofeji:
prvak sveta 1978. u Manili
vicešampion sveta 1963. u Rio de Žaneiru
šampion Evrope 1977. u Liježu
vicešampion Evrope u Beogradu 1961. i Moskvi 1965.
bronzana medalja na prvenstvu Evrope 1963. u Vroclavu

Klupski trofeji:
prvak Evrope sa Injisom iz Varezea 1970, 1972. i 1973.
pobednik evropskog Kupa pobednika kupova 1974. sa Crvenom zvezdom
prvak Jugoslavije 1963. sa OKK Beogradom
pobednik Kupa Jugoslavije 1962. sa OKK Beogradom
prvak Italije 1970, 1972. i 1973. sa Injisom
pobednik Kupa Italije 1970, 1971. i 1973. sa Injisom
pobednik Interkontinentalnog kupa 1970. i 1973. sa Injisom

Individualna priznanja:
1995. dobio Orden časti Međunarodne košarkaške federacije (FIBA)
1998. izabran u košarkašku Kuću slavnih
2007. izabran u Kuću slavnih FIBA