Napulj - čudesno delo sirene Partenope

Onog trenutka kada stignete u Napulj, taj mitološki grad na jugozapadu Italije, u prelepoj oblasti Kampanija, na obali Tirenskog mora, odmah ćete se uveriti da sve šarmantne karakteristike svojstvene Italijanima - glasno, melodično pričanje, izražena gestikulacija, jake emocije ili luda vožnja - pripadaju upravo Napolitancima.

Ovaj čudesni grad oduševljava svojom bogatom istorijom, mediteranskom arhitekturom, umetnošću, prelepom panoramom, prirodnim bogatstvima, predusretljivim ljudima, hranom, muzikom, igrom... Ali jednako fascinira i kontrastima koji čine njegovu magiju i taj jedinstven, neponovljiv duh - na brojnim prelepim terasama punim cveća i danas ćete videti veš koji se suši, zbuniće vas haotični saobraćaj, a živopisne priče o mafiji učiniće da poverujete da ste ušli u neki film...

Čarima Napulja nije odoleo ni slavni nemački pisac Gete, koji je u Napulj stigao krajem februara 1787. godine, i to je, prema zapisima koje je ostavio, bila ljubav na prvi pogled. Pred prirodnim lepotama ovog grada on pada u potpuni zanos, a pred životnim navikama temperamentnih Napolitanaca i sam počinje da se menja, a njegova nemačka, racionalna duša da se omamljuje. U jednom od mnogih trenutaka ushićenja kaže: “Napulj je raj, svako živi u nekoj vrsti pijanog samozaborava. Sa mnom je isto tako, jedva sam sebe prepoznajem i izgledam sebi kao drugi čovek. Juče sam pomislio: 'Ili si pre bio sišao sa uma, ili si to sada'".

I Napulj zaista jeste uzbudljiv, fascinantan grad sa „pokretnih slika”, mesto iz literature i pesničkih knjiga, sa „ličnom kartom” koja ga po broju stanovnika, oko milion, svrstava u treći po veličini u Italiji, odmah posle Rima i Milana. U čitavoj napuljskoj regiji živi oko četiri miliona ljudi.

Sinonim koji se koristi za Napolitance je Partenopejci, a ovaj naziv vezan je za legendu o sireni Partenopi, koja je jedina preživela Odisejev bes i zamku. Ostala je da luta na otvorenom moru dok se nije nasukala u napuljskom zalivu, i, gledano iz profila, zaliv zaista ima oblik ženskog tela.

Najlepše i najzanimljivije iskustvo možete imati ako u Napulju budete smešteni u nekoj od starih palata u centru grada, koje su preuređene u hotele prelepih boja. U Ulici Toledo, inače prometnoj pešačkoj zoni u španskom kvartu Napulja, nalazi se mnoštvo prodavnica za turiste, butika, kafeterija, đelaterija... Nastavljajući dalje ovom ulicom, kod trga Dante, ulazi se u istorijsko jezgro grada. Ta „antikvarnica” je i najživopisniji deo Napulja - prelepi lavirint prastarih uskih i kaldrmisanih ulica vodi do trgova, crkve, fontana, spomenika, zdanja u bojama crvene i bordo terakote...

Dok kupujete suvenire koji vam se nude sa svih strana bićete i svedok svakodnevice simpatičnih, šarmantnih „lokalaca” koji zvižduću neku pesmu ili se dovikuju preko tezgi. A pesme koje pevaju su stare napolitanske, inače napisane na napolitanskom dijalektu koji se razlikuje od standardnog italijanskog jezika. Zato se i dešava da Partenopejce često i njihovi sunarodnici sa severa ne razumeju. Neke od tih večnih pesama i danas popularnih u čitavom svetu su „O, sole mio“, „Torna a Surriento”, ili „To vua fa l’Americano“, koja je korišćena u filmu „Talentovani gospodin Ripli“, snimljenom na ostrvu Iskija. Napulj i okolina grada poslužili su kao lokaliteti za snimanje mnogih filmova i TV serija, ne samo italijanskih, nego i najvećih holivudskih produkcija, među kojima je i serija “Sopranovi“.

www.sxc.hu

Zbog lokalne mafije( Kamora Cammora) Napulj ima lošu reputaciju. Međutim, prošao je njihov najmračniji period i kao turista se osećate bezbedno zbog visokog stepena zaštite policije. Dovoljno je da budete uobičajeno oprezni, kao u svakom drugom evropskom gradu sa mnogo turista.

Ono što se odmah primeti u centralnom jezgru grada su zapuštene i oronule fasade na starim zgradama i vilama, a tipičan prizor su mnogobrojni posiveli balkoni na kojima se suši veš. To je i neka vrsta simbola centra Napulja koji je siromašan, dok su delovi grada Ćiaia ili Posilipo uređeniji i udobniji za stanovanje. Najveći napuljski trg je Pjaca del plebiscito, koji se nalazi blizu obale mora. Sa jedne strane trga je Crkva San Franćesko di Paola, a sa druge Kraljevska palata, nekadašnja rezidencija burbonskog kralja. Nedaleko odatle nalaze se pozorište i najstarija opera u Italiji - Teatro San Karlo, u kome su nastupali najveći operski umetnici 20. veka i današnjice. Ovom umetničkom miljeu pridružuje se i velika galerija iz 19. veka “Umberto I”, koja je napravljena po uzoru na čuvenu galeriju “Vitorio Emanuele II” u Milanu.

Napulj će vas sigurno ostaviti bez daha svojim starim zamkovima, kao što je “Kastel Nuovo”, impresivno zdanje čudesne lepote sagrađeno u 13. veku, a nalazi se nedaleko od glavnog trga. Zbog izuzetnog majstorstva s kojim je napravljen pre više od sedam vekova, ovaj zamak je arhitektonski simbol grada.

Razgledanje Napulja najbolje je nastaviti šetalištem duž obale mora, koje vodi do zamka izuzetne lepote, podignutog na steni, ali i mnoštva restorana, kafića, velikih hotela.

Jedan od najlepših panoramskih pogleda na ceo Napulj, zaliv, vulkan Vezuv i njegovu okolinu pruža se sa srednjovekovnog zamka Kastel Sant Elmo, koji se kao kruna grada nalazi na brdu Vormero. U podnožju brda Vormero nalaze se i gradske plaže, zapravo poznate bele stene duž obale mora, ima i malo udaljenijih od centralne gradske luke, a najlepše su na obližnjim ostrvima i obali Amalfi.

Kada ste već u Napulju, svakako je dobro znati da je on mesto „rođenja” pice. Naime, 1889. u restoranu nedaleko od Kraljevske palate, picu je prvi put napravio jedan mladi kuvar, i to u čast posete kraljice Margerite od Savoje. Na testo, za koje sigurno nije ni sanjao da će jednog dana osvojiti svet, stavio je paradajz, bosiljak i mocarelu, boje koje predstavljaju italijansku zastavu, a svoje kulinarsko delo nazvao je Pica Margerita. Danas je na zidu vrlo posećenog restorana “Brandi” postavljena tabla kojom je obeležena 100. godišnjica ovog najpopularnijeg italijanskog kulinarskog brenda.

www.sxc.hu

Najpoznatija picerija u gradu je “Da Mikele”, vlasništvo stare napuljske porodice, gde se služe samo dve vrste pica - Marinare i Margerita. Dodatnu popularnost poslednjih godina ova picerija je stekla zahvaljujući knjizi „Jedi, moli, voli”, a još više istoimenom hit filmu u kome glavna junakinja, koju igra Džulija Roberts, dolazi tu da jede picu. Danas ispred picerije u centru Napulja često strpljivo stoji i po pedesetak ljudi koji čekaju red za mesto.

Doživljaj je i vožnja na vespi, u napuljskom stilu, kada se velikom brzinom provlačite kroz gust i haotičan saobraćaj, u kojem nema pravila. Nakon ove filmske, adrenalinske vožnje, najbolje je popiti kafu, a zadovoljstvo je popiti je u baru “Kod profesora”, gde enterijer krase fotografije poznatih ličnosti iz celog sveta, koje su posetile ovo mesto. Mnogo je ukusa u napuljskoj regiji koje svakako treba probati - salata „Kapreze” koja se pravi sa najkvalitetnijom svežom mocarelom, špageti sa vongolama, tradicionalni domaći kolač “baba” natopljen rumom...

Napulj je mesto na kome još mnogo toga može da se vidi i doživi. U gradu „hiljadu kontrasta” (“La città dalle mille contraddizioni“), kako ga sami Napuljci nazivaju, osetićete i hiljadu aroma - optimističnu, živopisnu atmosferu, misteriju davnih vremena i duh ljudi svesnih prolaznosti života, zbog čega uživaju u svakom trenutku.

KARAVAĐO, DUOMO, POMPEJA

Napulj ima stotine crkava, mnoge od njih imaju svoje relikvije i umetnička dela, ili je njihovo postojanje vezano za neke zanimljive priče i legende. Glavna katedrala je Duomo, koja datira iz ranog 14. veka, tu se nalazi sedište napuljske arhiepiskopije, a sagrađena je u čast Svetog Đenara, koji je zaštitnik grada. U crkvi Pio Monte della Misericordia izložena je Karavađova slika “Sedam dela milosti”. Zanimljivo je da je jedan od najvećih slikara pobegao iz Rima zbog problematičnog i brutalnog ponašanja tadašnje vlasti, i jedan deo života proveo je u Napulju.

Obilazak Pompeja, iskopina starog rimskog grada koji je uništen u erupciji Vezuva 79. godine pre nove ere, poseban je doživljaj. Nalazi se na samo pola sata vožnje gradskom železnicom i predstavlja najposećeniji lokalitet u Italiji. U Nacionalnom arheološkom muzeju u Napulju, pored velike kolekcije raznih artefakta, čuvaju se i čudesna znamenja iz života Pompeje i njene okoline od pre više od 2.000 godina.

MONDENSKI KAPRI

Ako već stignete u Napulj, vredno je obići i njegovu okolinu. Za manje od sata od napuljske luke stiže se do predivnog ostrva Kapri, na kome se nalazi istoimeni mali, mondenski grad i mirniji gradić Anakapri. Ostrvo poznato po očaravajućim plažama i pejyažima, inspirisalo je svetske bogataše da mu daruju velelepne vile i parkove.

METROPOLA DVE SICILIJE

Istorijski centar grada Napulja najveći je u Evropi, a UNESKO ga je svrstao u svoj popis mesta svetske baštine. Napulj je i jedna od najvažnijih evropskih luka, odakle se trajektima stiže do najposećenijih i najpopularnijih ostrva napuljskog zaliva - Kaprija, Iskije, Proćida, kao i do obližnjih gradova, Sorenta, Pozitana i drugih manjih živopisnih mesta duž obale Amalfi. Napolitanci su svesni svoje istorije, koja datira iz vremena pre antičke Grčke, i veoma su ponosni na svoju tradiciju. U dugoj istoriji grad je bio pod vlašću Grka, Etruraca, Rimljana, Germana, a osvajali su ga i Francuzi i Španci. Grad su osnovali Grci između 7. i 6. veka p.n.e. kao Neapolis, “Novi grad”. Nakon pada Zapadnog rimskog carstva Napulj je postao glavni grad Kraljevine Napulj, da bi u 19. veku, u uniji sa Sicilijom, postao glavni grad Dve Sicilije. Ostao je metropola sve do ujedinjenja Italije 1861. godine.