Upsala - mali grad velikih tajni

Ne samo u Skandinaviji nego u celom svetu Upsala je poznata pre svega kao univerzitetski grad. Smeštena je na sedamdesetak kilometara od Stokholma, na obali Baltičkog mora. Gradić ima oko 120.000 stanovnika, ali kada počne školska godina "poraste" za oko 20.000 studenata.

Na keju reke Firis, koja protiče kroz centar grada, smešteni su mnogobrojni restorani, izrađeni od lepog belog drveta. Preko puta luke je Gradski park sa divljim patkama, guskama, gavranovima i labudovima. Upsala je malo tiho mesto, sa mnogo vrtova i parkova, puno cveća, mladih i starijih sugrađana koji se sunčaju čak i kada temperatura ne prelazi 15 stepeni.
Simboli grada su zamak upsalskih kraljeva, koji je danas bolnica i fakultet medicine, luteranska crkva iz 11. veka i univerzitet koji je 1477. godine osnovao sveštenik Jakob Ulvson. Gradska katedrala Domkyrka, u kojoj je sedište protestantske luteranske crkve, jedna je od najvećih u Evropi. Visoka je 112 metara i dominira čitavim krajem sa tri velika i vitka tornja. Katedrala se nalazi na trgu Gustavijanum, koji je izgrađen kao veliki plato crkvene porte, na kojem se nalaze Narodno pozorište, Nordski i Viktorijanski muzej.

Grad je poslednjih decenija svetilište luteranskih protestanata, ali i satanista. To je prva velika tajna ove male varoši. Poreklo satanizma u Upsali datira iz 11. veka. Inače, Upsala je centar dve podvrste satanista, svedenborgijanci i Reč života. Satanisti u Upsali imaju tajnu grobnicu velikih đavola, koju turisti mogu da posmatraju samo virtuelno, preko kompjuterskih ekrana. U grobnici su sahranjene vođe satanističkih sekti, koje su delovale u Švedskoj i Skandinaviji.

Sinod švedske luteranske crkve odlučio je da odobri ceremonije venčanja homoseksualaca, tako da Upsala postala gej centar Skandinavije. Odluka luteranske crkve doneta je pošto je parlament Švedske početkom maja usvojio zakon kojim se dozvoljava brak istopolnih osoba, koji prethodnim zakonom nije bio formalno odobren.
Sve to treba uzeti u obzir, da bi se shvatila atmosfera življenja u ovom gradu. Univerzitet Upsala nije klasična akademska ustanova, taj visokoškolski sistem star je 600 godina, ali je organizovan kao najmodernije školovanje. Studenti iz čak 17 država sveta na mnogim fakultetima u Upsali nemaju indeks, već elektronske kartice.

Upsala nema tipičnu nacionalnu kuhinju, niti nacionalne restorane. Preovladavaju italijanski i francuski restorani brze hrane. Mladi Upsale obožavaju sladoled, koji jedu u svako doba godine, kao i sendviče sa lososom.
U trgovačkom kvartu nalazi se i moderni tržni centar i butici, ali i stare prizemne kuće, male radnje u kojima se mogu naći proizvodi domaće radinosti, figure simboli čuvenih crvenih švedskih konja, originalne kaljače, čizme, ogrtači, pa i dizajnirano staklo i keramika.

Stara tvrđava
U severnom delu nalazi se i Gamla Upsala, stari deo grada, odnosno nekadašnje selo od drvenih kuća i štala, u kome su živeli vikinzi. Selo je urbanizovano 1991. godine i danas ima 16.231 stanovnika, ali je sačuvalo duh starine i prošlosti. Upsalci se, naime, ne stide da pokažu da su izrasli iz šumskih brvnara, blata kraj ledene reke. Te iste stare predmete čuvaju i u Muzeju grada, koji se nalazi u centru.