12 zanimljivih činjenica o Banjaluci

Izvor: 6yka.com

Osim ovih opšte poznatih stvari, pročitajte još ponešto o ovom gradu i njegovim stanovnicima.

- Banjalučani su pre više od sto godina u bioskopu gledali erotske filmove! Prikazivao ih je Tomo Rajt iz Osijeka, a 1910. godine jedan erotski film u Banjaluci prikazivan je dan i noć bez prestanka.

- Banjaluka se može pohvaliti najstarijom hidroelektranom na Balkanu. U Delibašinom selu monasi iz reda Trapista izgradili su hidrocentralu 1899. godine, pa je tako prva sijalica u Banjaluci zasijala osam godina pre Zagreba.

- Banjaluka se prvi put spominje u zapisima ugarskog kralja Vladislava II Jagelovića, krajem 15. veka. On je 6. februara 1494. godine u Budimu izdao ispravu u kojoj se ovo mesto navodi kao malo ugarsko utvrđenje u sastavu novoformirane Jajačke banovine.

- U Banjaluci danas postoji više od 1.000 kafića i restorana, a prva kafana u ovom gradu otvorena je još davne 1617. godine. Držao ju je izvesni Seid na desnoj obali Vrbasa, naspram Kastela. Bila je odmah pored puta koji je preko mosta vodio kroz Tvrđavu, a imala je trem nad vodom.

- U Banjaluci je 1929. godine živelo oko 20.000 stanovnika, gazilo se po blatu, a u centru se nalazilo groblje. Tisa Milosavljević, prvi ban Vrbaske banovine, za samo četiri i po godine, uspeo je da od zapuštene turske kasabe napravi evropski grad.

- Oslobodilac Banjaluke od fašista, narodni heroj Milančić Miljević (1909. – 1983.), poznat je i po tome što je njegova brigada jedina od svih Titovih jedinica uspela da zarobi nekog nemačkog komandanta - nosioca Hitlerovog krsta prvog reda, plemića Haberlajna. Miljević je 1944. organizovao i prvu fudbalsku utakmicu, tj. osnovao prvi fudbalski klub u bivšoj Jugoslaviji – “Podgrmeč” iz Sanskog Mosta.

Kasnije u miru, on se posvetio organizovanju borbi bikova. Bio je i strastveni lovac, vozio je moskviča, a kraj života dočekao je u gradu koji je oslobodio.

- Manje poznata činjenica je da su u rođeni Banjalučani Saša Lošić iz Plavog Orkestra, kompozitor Zrinko Tutić, legendarni glumac Mustafa Nadarević, kao i vođa Parnog Valjka Husein Hasanefendić - Hus.

- Orkestar legendarnog džezera Kvinsija Džonsa 60-ih godina gostovao je u Banjaluci. Taj koncert bio je nezaboravan - tokom nastupa nestalo je struje, pa su organizatori doneli sveće i petrolejke. To je ostavilo ogroman utisak na Kvinsija i njegove muzičare, a rezultat toga je kompozicija “Banjaluka” koja se i do danas izvodi na svetskim džez pozornicama.

- U sportskoj dvorani "Borik", u čast olimpiskih pobednika iz Banjaluke, nalazi se "Olimpijski slavoluk". Zlatni banjalučki olimpijci su fudbaleri Tomislav Knez i Velimir Sombolac (1960. Rim), rukometaši Abas Arslanagić, Milorad Karalić, Nebojša Popović i Dobrivoje Selec (1972. Minhen), rukometaši Zlatan Arnautović i Zdravko Rađenović, kao i bokser Anton Josipović (1984. Los Anđeles).

- Banja Luka je ime poznatog i veoma posećenog restorana u Varšavi. Simpatični kafić “Banja Luka” postoji i u Krakovu, a u Berlinu Banjaluka je ime jednog alternativnog kluba.

- Banja Luka je i ime za vrstu lala koje se uzgajaju u Holandiji. U toj zemlji postoje nepregledne plantaže predivne žuto-crvene “Banjaluke”...

- I na kraju, da li ste znali da je po Banjaluci nazvana jedna cela pokrajina u Italiji? (Ili je možda obrnuto, ko zna...) Bilo kako bilo, italijanska Banji di Luka (Bagni di Lucca) je prelepa, baš kao i ona u Bosni i Hercegovini.