VSS: Sudije i kao javni beležnici

To je mišljenje VSS koje je objavljeno na sajtu tog najvišeg sudskog organa u državi, povodom pitanja više sudova na teritoriji Srbije, na čijim područjima nije imenovan javni beležnik - "da li sudije mogu da obavljaju javnobeležničke poslove iako nemaju položen javnobeležnički ispit i da li je obavljanje poslova iz nadeležnosti javnog beležništva spojivo sa obavljanjem sudijske funkcije".

"Sudija koji obavlja javnobeležničke poslove do imenovanja javnih beležnika ne mora da ima položen javnobeležnički ispit. Obavljanje poslova iz nadležnosti javnog beležništva spojivo je sa obavljanjem sudijske funkcije", navodi se u mišljenju VSS.

Prilikom odlučivanja o spornim pitanjima VS S je imao u vidu odredabe Zakona o javnom beležništvu, Zakona o izmenama i dopunama Zakona o vanparničnom postupku, Zakona o prometu nepokretnosti i Zakona o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa, u vezi sa Zakonom o sudijama i Zakonom o uređenju sudova, navodi VSS.

Pitanje nadležnosti koje sud poverava javnim beležnicima u vanparničkom postupku postavili su advokati, koji smatraju da to nije u skladu sa Ustavom jer sud obavlja sudsku vlast i ne može da je poverava beležnicima, ali u ovom mišljenju se ne daje odgovor na to pitanje.

VSS je ukazao da su Zakonom o javnom beležništvu propisani uslovi za sticanje statusa javnog beležnika, koji moraju biti kumulativno ispunjeni i gde je predviđena obaveza polaganja javnobeležničkog ispita.

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o vanparničnom postupku propisano je da u gradovima, odnosno opštinama za koje nisu imenovani javni beležnici, do imenovanja javnih beležnika isprave će sastavljati osnovni sudovi u skladu sa odredbama tog zakona i zakona kojim se uređuje javnobeležnička delatnost.

Zakon o prometu nepokretnosti propisuje da na području osnovnog suda za koje nisu imenovani javni beležnici, do njihovog imenovanja u sedištu tog suda, ugovore o prometu nepokretnosti u obliku javnobeležničkog zapisa sastavljaju osnovni sud u skladu sa odredbama tog zakona i zakona kojim se uređuje javnobeležnička delatnost.

Ako se na području osnovnog suda imenuje javni beležnik sa službenim sedištem van sedišta osnovnog suda, do imenovanja javnog beležnika sa službenim sedištem u sedištu osnovnog suda, osnovni sud je nadležan za sastavljanje ugovora o prometu nepokretnosti u obliku javnobeležničkog zapisa samo za teritoriju grada ili opštine na kojima se ne nalazi službeno sedište imenovanog javnog beležnika.

Sudovi su dužni da omoguće javnom beležniku uvid u posebnu evidenciju o ugovorima o prometu nepokretnosti koji su podneti radi overavanja potpisa ugovarača, a koju sudovi vode do dana stupanja na snagu tog zakona u skladu sa Pravilnikom o vođenju posebne evidencije o ugovorima o prometu nepokretnosti.

Zakon o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa predviđa da u gradovima, odnosno opštinama za koje su do dana stupanja na snagu ovog zakona imenovani javni beležnici, potpise, rukopise i prepise mogu da overavaju osnovni sudovi, odnosno opštinske uprave kao povereni posao najduže do marta 2015.godine.

Takođe u gradovima i opštinama za koje do dana stupanja na snagu tog zakona nisu imenovani javni beležnici, do njihovog imenovanja potpiše, rukopise i prepise će overavati osnovni sudovi, sudske jedinice, kao i prijemne kancelarije osnovnih sudova, u skladu sa Zakonom o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava, odnosno opštinske uprave kao povereni posao.

Sudija koji obavlja javnobeležničke poslove u sudu u vanparničnom postupku ne mora da ima položen javnobeležničk ispit jer poverene poslove obavlja na osnovu Godišnjeg rasporeda suda u kojem postupa, na sudijsku funkciju su ga izabrali ili VS S ili Narodna skupština na predlog VS S i država mu je delegirala ovlašćenja u okviru kojih vrši sudijsku funkciju.