72 godine od racije u Čurugu

Tada je za nepun mesec pobijeno i pod led Tise i Dunava bačeno više hiljada civila, najviše Srba, Jevreja i Roma.

Predsednik Skupštine Vojvodine Ištvan Pastor izjavio je da je nemoguće graditi zajedničku budućnost na ovim prostorima, ukoliko ne zatvorimo zajedničke stranice istorije.

"Pomirenje među narodima je proces koji traje, ali da bi taj proces bio uspešan, neophodno je da se suočimo sa realnošću i sa istorijskim činjenicama", rekao je Pastor na obeležavanju godišnjice od početka racije u južnoj Bačkoj, zločinačke akcije mađarske vojske i žandarmerije, u kojoj je za nepun mesec dana pobijeno više hiljada civila, uglavnom Srba, Jevreja i Roma.

Polažući venac u čuruškom Muzeju žrtava racije, Pastor je istakao da suočavanje sa istorijskim činjenicama ne bi trebalo da bude samo "od šake ljudi", nego društvo mora da se suoči sa svim onim što se dešavalo na ovim prostorima 40-ih godina prošlog veka.

Foto: Beta

Parastosu i pomenu žrtvama racije prisustvovao je, četvrtu godinu za redom, i ambasador Mađarske u Srbiji Oskar Nikovic.

On je podsetio da je sredinom protekle godine u Čurugu, u prisustvu predsednika dveju država Tomislava Nikolića i Janoša Adera, došlo do istorijskog pomirenja mađarskog i srpskog naroda i, kako je rekao, "do priznavanja zajedničkih nedela" koje su počinili pojedinci iz ta dva naroda.

Namera je, dodao je Nikovic da svake godine tradicionalno prisustvujemo sećanju na žrtve racije, jer želimo da se proces pomirenja nastavi radi budućeg zajedničkog života.

Prisutnima u Muzeju žrtava racija, nekadašnjem Topalovom magacinu u centru sela, obratili su se i pokrajinski sekretar za privredu Miroslav Vasin, predsednik opštine Žabalj Čedomir Božić, Julija Teleki, u ime mađarske zajednice u Srbiji, kao i sekretar memorijalnog društva "Racija 1942", Jelena Jurišin.

Foto: Beta

Posle pomena žrtvama u tom muzeju je otvorena izložba likovnih radova Đorđa Nenadova Dripe, Danijela Kračunovića i Branislava Vujkova posvećena raciji.

Pored portreta, neretko i celih stradalih porodica, u muzeju su i dokumenti i ostala istorijska građa koja podseća na zloglasnu Raciju...

Memorijalno društvo "Racija 1942" podseća da je "racija" naziv za nezapamćene zločine Hortijeve vojske i žandarmerije u Ssajkaškoj oblasti, koja je počela u Čurugu 4. januara 1942. godine i u kojoj je u tom mestu za samo desetak dana zverski ubijeno najmanje 86 dece starosti do 15 godina.

Slični zločini nastavljeni su u Žablju, Đurđevu i drugim mestima u južnoj Bačkoj a ta akcija je okončana krajem januara u Novom Sadu i Bečeju.

Prema podacima mađarskih vojnih krugova, do kojih je došao poslanik Stranke malih posednika u ondašnjem Parlamentu Mađarske Endre Bajči Žilinski, januarska genocidna racija 1942. godine odnela je najmanje 12.763 žrtve.

Memorijalno društvo "Racija 1942" je tokom pet godinarada došlo do dokumenata i svedočanstava koja potvrđuju tačnost tvrdnji Zzilinskog, čestitog i hrabrog čoveka koji je izgubio život braneći dostojanstvo i prava žrtava racije u južnoj Bačkoj.

"Naše aktivnosti se nikad nisu obeležavale težnjom da raspirujemo mržnju i revanšizam, nego da u prvom redu ukažemo na pogubnost fašističke ideologije, na štetnost šovinizma i suludog revanšizma, kao i na potrebu mirnog i skladnog međusobnog života svih ljudi u našoj zajednici", ističu u tom Memorijalnom društvu.

Istorija je i počela u nekadašnjem magacinu, sadašnjem muzeju – upravo na tom mestu su stradali nevini Srbi, Romi i Jevreji. Na neki način, istorija tu i ostaje – svake godine odavanjem počasti i polaganjem venaca.