Draža ubijen i sahranjen na Adi

Članovi Komisije za otkrivanje istine o smrti Mihailovića saopštili su da je vođa Ravnogorskog pokreta sahranjen u blizini mesta na kom je nekad bio zatvor.

Predsednik Komisije Slobodan Radovanović rekao je da je, prema podacima do kojih je došla Komisija, u neposrednoj blizini nekadašnjeg starog zatvora, 17. jula 1946. u ranim jutarnjim satima pogubljen Dragoljub Mihailović.

Reč je, kako su naveli članovi komisije, o primarnoj grobnici iz koje je njegovo telo najverovatnije, prema svedočenjima, prebačeno na drugu lokaciju.

Članovi komisije su istakli da Komisija nije našla direktne podatke o mestu i vremenu ubistva, odnosno nije došla do "pismenog traga" o tome ko je, kada i gde izvršio pogubljenje Mihailovića, već je svoj zaključak izvela na osnovu brojnih dokumenata prikupljenih iz raznih arhiva i iskaza svedoka koji su to čuli "iz druge ili treće ruke".

Telo prebačeno na lokaciju koju je teško utvrditi

Član Komisije Slobodan Homen je rekao da postoje indicije da su posmrtni ostaci Mihailovića preseljeni na drugo mesto, odnosno sekundarnu lokaciju, a po oceni Slobodana Radovanovića, šanse da sekundarna grobnica bude ikad otkrivena su minimalne.

"Ništa nije moguće sakriti i to je ova komisija dokazala da pored brojnih dokumenata i svedočenja, utvrđeno je sa apsolutnom sigurnošću da je general Mihajlovic sahranjen odnosno ubijen i sahranjen na Adi Ciganliji pored tadašnjeg zatvora koji je naknadno srušen i to je nešto što je bio primarni cilj ove komisije", rekao je Homen.

Bojan Dimitrijević, saradnik Instituta za savremenu istoriju, kaže da je identifikovano da je Mihailovićev komandant Nikola Kalabić imao značajno učešće.

"Nasli smo fotografije i njegova pisma i reklo bi se rešili smo još jednu od tih misterija koja se vezivala za zadnju godinu života generala Mihailovića", kaže Dimitrijević.

Komisija je proinašla i spiskove 24.000 streljanih u periodu od 12 septembra 44 do kraja 1945 godine, ali kako kažu, ta brojka nije konačna. Minimalni broj streljanih nakon drugog svetskog rata biće poznat do kraja sledeće godine, a istroičari kažuda konačan broj niakda neće biti utvrđen.

Istoričar Slobodan Marković, koji je i predsednik Komisije za tajne grobnice streljanih od 12. septembra 1944. godine, rekao je da na lokaciji za koju se pretpostavlja da je primarna treba izvršiti istraživanje skenerom.

To je prostor na samom ulazu na Adu Ciganliju, u blizini kamenja, a članovi komisije nisu mogli da preciziraju kada bi moglo da počne istraživanje terena.

Prema rečima Markovića, Komisija za tajne grobnice do sada je došla do spiskova 24.000 ljudi streljanih od 12. septembra 1944. godine, a na osnovu spiskova Ozne koji su sačuvani.

"Grobnica Mihailovića je jedna od tih tajnih grobnica", istakao je Marković ocenjujući da je nedopustivo da porodice streljanih "bez ikakvog suđenja" ne znaju gde su i pod kojim okolnostima oni ubijeni.

Kako je rečeno na konferenciji za novinare, podaci i prikupljeni dokumenti do kojih je komisija došla, pomoći će rasvetljavanje istorije i biće značajni za postupak rehabilitacije Draže Mihailovića.

Od borca protiv okupatora do njihovog saradnika

Posle aprilskog sloma i nacističke okupacije Kraljevine Jugoslavije, tada pukovnik Dragoljub Draža Mihailović osnovao je 13. maja 1941. Ravnogorski pokret, koji je ostao veran kraljevskoj vladi u izgnanstvu.

U početku su se njegovi pripadnici sukobljavali s nemačkim okupatorom i fašističkim pokretom hrvatskih ustaša, ali su bili ideološki protivnici partizanskog pokreta jugoslovenskih komunista.

Zapadni saveznici su ravnogorcima 1943. godine uskratili podršku zbog kasnije saradnje sa silama Osovine i napredovanja partizana, a Mihailović je po oslobođenju zemlje, pod još nerazjašnjenim okolnostima, uhapšen 13. marta 1946. Na prekom sudu je 15. jula optužen za veleizdaju i dva dana kasnije pogubljen.

Pred Višim sudom u Beogradu u toku je proces za poništenje ove presude uz zahtev za rehabilitaciju i povraćaj građanskih prava generalu Mihailoviću, koji su pokrenuli njegov unuk Vojislav i više drugih predlagača.