29 godina od Titove smrti

Pre 29 godina umro je Josip Broz Tito, doživotni predsednik Socijalističke Jugoslavije, trostruki narodni heroj i, kako se to u njegovo vreme govorilo "najveći sin naroda i narodnosti". Na godišnjicu njegove smrti i ove godine u Kući cveća u Beogradu, sreli su se nekadašnji saborci, jugonostalgičari i svi oni koji i danas veruju da se u Titovo vreme živelo bolje.

Na godišnjicu njegove smrti, i ove godine u Kući cveća u Beogradu sreli su se nekadašnji saborci, jugonostalgičari i svi oni koji i danas veruju da se u Titovo vreme živelo bolje.

Od ranog jutra je gužva ispred memorijalnog kompleksa "25. maj".

Poseta grobu bivšeg predsednika Jugoslavije za njegove poštovaoce iz svih nekadašnjih jugoslovenskih republika prilika je za podsećanje na, uvereni su, najsrećniji period njihovog života, ali i za kritiku svih koji su došli posle Tita. Sećanje na Tita i vreme kada je bio obožavan nastavlja se i stotinak metara dalje, u Muzeju istorije Jugoslavije izložbom “Efekat Tito - Harizma kao politička legitimacija".

Iz bogate riznice muzeja, autori izložbe odabrali su Titove portrete rađene na platnu, ali i u formi goblena, tapiserija, kolaža. Potom sledi podsećanje na sletove i kolekcija štafeta koje su se Titu donosile na poklon.

Verovatno najzanimljiviji deo izložbe su arhivski snimci koji podsećaju na vreme kada je cela zemlja kao svoj praznik slavila njegov rođendan.

Izložbu je do sada videlo skoro 12 hiljada ljudi, i od kada je otvorena, postala je sastavni deo turističkog obilaska kompleksa “25 maj”.

Zbog interesovanja publike trajanje izložbe je produženo do kraja maja.

Zvanična biografija

Tito je rođen u Kumrovcu 1892, a tačan datum njegovog rođenja nije poznat, mada je rođendanom smatran 25. maj, što je proslavljano godinama "štafetom mladosti" i velikim sletom, u skladu sa jakim kultom ličnosti koji je sistematski građen tokom njegove vladavine.

Kao austrougarski kaplar učestvovao je u Prvom svetskom ratu - između ostalog i u borbama protiv srpske vojske. Ranjen je i zarobljen u Rusiji 1915, posle čega je pobegao iz zarobljeništva i učestvovao u Oktobarskoj revoluciji.

U Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca se vratio krajem oktobra 1920, kada je postao član Komunističke partije, a 1937. njen generalni sekretar, voljom Staljina, posle smenjivanja i streljanja Milana Gorkića.

Radio je 1936. i 1937. u Kominterni u Moskvi, u vreme kada je likvidirano mnogo jugoslovenskih komunističkih prvaka. Kao vođa KPJ predvodio je u Drugom svetskom ratu partizanski pokret (Narodnooslobodilačka vojska).

Grob Josipa Broza Tita u Kuæi cveæa u Beogradu (FoNet, arhiv)

Iz rata je izašao kao legendarni vođa. Pored borbe protiv okupatora, jedinice pod njegovom komandom sprovele su komunističku revoluciju - tokom i posle rata. U zanosu revolucionarne "pravde" nestale su desetine hiljada nekomunista - pod maskom "borbe protiv saradnika okupatora" - čime je, u stvari, nepovratno uništen čitav građanski sloj.

Odbio je Staljinov pritisak 1948. i rezoluciju Informbiroa, posle čega je decenijama dobijao značajnu finansijsku i vojnu pomoć, do polovine pedesetih uglavnom od SAD.

Rezoluciju Informbiroa iskoristio je za masovni obračun s informbiroovcima i staljinistima, ali i drugim političkim protivnicima. Iz tog perioda ostao je kao simbol terora i obračuna sa neistomišljenicima zloglasni logor na Golom otoku.

Bio je jedan je od osnivača Pokreta nesvrstanih, što je u tadašnjim međunarodnim okolnostima imalo veliki značaj.

U unutrašnjoj politici - ostavio je ustrojstvo koje je na kraju razorilo Jugoslaviju - Ustav iz 1974. godine.

Josip Broz sahranjen je 8. maja 1980. u Beogradu u "Kući cveća".

Kao ilustracija popularnosti Broza i Jugoslavije, u svetu obično se navodi podatak da su njegovoj sahrani prisustvovali državnici iz 128 zemalja - 31 predsednik, četiri kralja, šest prinčeva, 22 premijera, uključujući Leonida Brežnjeva, Indiru Gandi, Margaret Tačer, Sandra Pertinija, Keneta Kaundu, ali i Sadama Huseina, Hansa Ditriha Genšera, NIkolae Čaušeskua i drugih.