Ustavna zaplena imovine kriminalaca

Ustavni sud je konstatovao "da osporeni Zakon predstavlja jednu od novina u oblasti društvene kontrole kriminaliteta, a ujedno ispunjenje obaveze proistekle iz potvrđenih međunarodnih ugovora" koji su, saglasno Ustavu, "sastavni deo našeg pravnog poretka".

"Ovim zakonom uređeni su uslovi, postupak i organi nadležni za otkrivanje, oduzimanje i upravljanje imovinom proisteklom iz krivičnog dela, čime je napravljen iskorak u odnosu na postojeći sistem oduzimanja imovinske koristi pribavljene krivičnim delom", istaknuto je u obrazloženju objavljenom sa sajtu Ustavnog suda.

Prema podacima Ministarstva pravde, na osnovu primene Zakona o oduzimanju imovine stečene kriminalom dosad je zaplenjena imovina u vrednosti od oko 300 miliona evra.

Privremeno i trajno je oduzeto 57 stanova, 23 kuće 11 lokala, 10 garaža, 16 privrednih društava, četiri hotela, pet restorana, jedan bife, dve trećine sindikalnog odmarališta u Hrvatskoj, jedna autobuska stanica, dva apartmana na Tari, kao i 49 hektara zemlje na Zlatiboru.
Površina zaplenjenih objekata iznosi oko 7.000 kvadratnih metara, a rentiranjem objekata se u proseku mesečno ubire 15.000 evra. Ustavni sud je, između ostalog, utvrdio da se merom privremenog oduzimanja imovine proistekle iz krivičnog dela, vlasnik ne lišava imovine, s obzirom na to da se ta mera može primeniti ako postoji opasnost da bi kasnije oduzimanje imovine proistekle iz krivičnog dela bilo otežano ili onemogućeno.

Prema oceni Suda, time se samo sprečava da vlasnik koristi ovu imovinu, odnosno da "oteža" njeno eventualno kasnije trajno oduzimanje u slučaju da se dokaže da je nezakonito stečena na štetu zajednice.

"Ako se ima u vidu krug krivičnih dela u odnosu na koja se može odrediti mera privremenog oduzimanja imovine, a naročito potreba Republike Srbije da se uspešno izbori sa krivičnim delima organizovanog kriminaliteta, korupcije i ratnih zločina, postoji opšti interes koji opravdava preduzimanja ovakve preventivene mere", istaknuto je u saopštenju Ustavnog suda.

Sud smatra da nema osnova ni za tvrdnju da rešenje o privremenom oduzimanju imovine proistekle iz krivičnog dela ima uticaj na donošenje meritorne odluke o osnovanosti optužbe protiv određenog lica.

Što se tiče prodaje pokretne imovine, Sud je ocenio "da se ona vrši u cilju očuvanja vrednosti oduzete imovine, a time i ostvarenja krajnjeg cilja - odlučivanja o ispunjenosti uslova za trajno oduzimanje imovine proistekle iz krivičnog dela."

Pored toga, kako je istaknuto, u skladu sa zakonom, vlasnik ima pravo da protiv države podnese zahtev za naknadu štete prouzrokovane privremenim oduzimanjem imovine, kao i tužbu za naknadu štete.

Ustavni sud je zaključio da prodaja pokretne imovine u cilju očuvanja vrednosti preostale privremeno oduzete imovine, kao i jemstva koja vlasniku pružaju zakonske odredbe, "predstavljaju srazmerno i dozvoljeno mešanje države da primeni zakone koje smatra potrebnim kako bi regulisala korišćenje imovine u skladu sa opštim interesima".