Udarac auto-industriji: Sud odobrio zabranu dizelaša

Ovaj slučaj uzburkao je nemačku javnost i pre nego što je doneta presuda, zbog mogućih posledica po domaću auto-industriju koja je poslednjih godina dodatno uzdrmana “dizelgejtom”.

Presuda bi mogla da ima dalekosežne konsekvence po nemačke proizvođače automobila, koji se već decenijama u velikoj meri oslanjaju na tehnologiju ekonomičnih dizel motora, koji su mali potrošači, ali za koje se ispostavilo da su imali prevarantski softver kako bi prošli testove emisija štetnih gasova.

Sud je u ovom konkretnom slučaju odlučivao da li gradovi imaju pravo da zabrane kretanje pojedinih tipova vozila - pre svega onih sa dizel motorima - u četvrtima u kojima je zagađenje vazduha konstantno na viskom nivou.

Tužbu je pokrenula neprofitna organizacija Akcija za životnu sredinu koja se bavi zaštitom životne okoline, suočena sa sve većim zagađenjem u 70-ak nemačkih gradova sa najlošijim kvalitetom vazduha. Organizacija se u tužbi pozvala na standarde koji su propisani u Evropskoj uniji.

“Za nas je problem sa auto-industrijom sličan onom koji smo svojevremeno imali sa duvanskom industrijom, koja je decenijama relativizovala činjenice o štetnosti duvanskog dima po zdravlje ljudi”, objašnjava Jürgen Resch, direktor organizacije.

“Smatramo da je šteta koju azotni oksidi iz dizel motora nanose ljudskom organizmu poslednje preostalo nerešeno pitanje kada je reč o zagađenju vazduha u Nemačkoj”, kaže Resch.

Među gradovima koji imaju problema sa kvalitetom vazduha je i Štutgart, u kome se nalaze sedišta dva velika proizvođača automobila - Mercedesa i Porschea. Osnovni sud u Štutgartu je još 2016. doneo presudu u korist organizacije za zaštitu životne sredine, u kojoj se navodi da je jedini efektivan način da se nivo azotnih oksida u urbanim delovima smanji – zabrana saobraćaja vozila sa dizel motorima.

Kasnije je viši sud doveo u pitanje ovu odluku, i zatražio da o tome odlučuje federalni sud, uz tvrdnju da je to pitanje koje treba da se rešava na saveznom nivou.

Ipak, u Nemačkoj, u kojoj su dizel vozila veoma zastupljena, a od te tehnologije zavisi oko 800.000 radnih mesta, i dalje postoji veliki otpor prema merama zabrane kretanja automobila sa ovom vrstom motora.

Upozorava se da bi takva zabrana mogla da ugrozi i funkcionisanje saobraćaja u gradovima, kretanje dostavnih vozila, kao i funckionisanje hitnih službi koje u velikoj meri zavise od vozila sa dizel pogonom.

Navodi se da bi to pogodilo i mnoge stanovnike koji za svakodnevni prevoz do posla koriste privatne automobile sa dizel motorima.

Dizel gorivo je veoma popularno u Nemačkoj, gde se već decenijama masovno koristi za pogon putničkih vozila uz obrazloženje da dizelaši emituju manje ugljen-dioksida od benzinaca.

Prema podacima Ministarstva saobraćaja, na nemačkim putevima i ulicama gradova kreće se preko 15 miliona vozila sa dizel motorima, a mnoga od njih su stariji modeli i smatraju se glavnim zagađivačima vazduha kada je reč o štetnim emisijama.

Ipak, u poslednje vreme primetno je da se kupci polako okreću od automobila sa dizel motorima. Najnoviji rezultati prodaje pokazuju da je u januaru 2018. registrovano za 17% manje dizelaša nego u decembru 2017.

To je samo nastavak trenda iz prošle godine, koji je već zabrinuo vlasti da će se ove brojke negativno odraziti na nemačku auto-industriju.

Pored Štutgarta, zabranu dizelaša na svojim ulicama razmatraju Dizeldorf i Minhen.

Podsećamo, neke velike evropske metropole, kao što su Madrid i Atina, već su najavile da će 2025. zabraniti kretanje vozila sa dizel motorima, dok Francuska i Velika Britanija nameravaju da zabrane prodaju dizelaša do 2040. godine.